Er zijn heel wat mensen vertrouwd met de naam Peter
Benoit. Dat kan ook bijna niet anders, want er zijn in Vlaanderen niet minder
dan 62 straten naar hem vernoemd. Je hoeft echter geen moeite te doen om op
straat mensen aan te houden en te vragen of ze weten wie Peter Benoit was. Zijn
naam leeft dan wel voort, zijn werk amper. En dat is jammer, zeer jammer. Hij
componeerde immers prachtige muziek, maar die overleeft maar mondjesmaat. Neem
het Drama Christi, dat hij schreef bij
de kruisweg die Godfried Guffens en Jan Swerts schilderden in de Sint-Joriskerk
in Antwerpen: dat is niet eens verkrijgbaar op cd....
Patrick Verhoeven nu heeft zich ten doel gesteld om de
aandacht voor Benoit aan te wakkeren. Onlangs verscheen zijn boek A propos Peter Benoit - Op stap met een groot Antwerpenaar.
Zelden zo'n rijkelijk geïllustreerd boekje gezien. Van geboorte was de
componist West-Vlaming. Hij zag het levenslicht in Harelbeke, op 17 augustus
1834. Hij bleef echter niet hangen in zijn geboortestreek. Zo bracht hij lange
periodes door in de Kempen, Brussel en Parijs. Verhoeven biedt de lezer in zijn
boek wandelingen aan langs plaatsen waar Benoit daar mee te maken heeft gehad.
Het zwaartepunt ligt echter op Antwerpen, waarvoor hij vier wandelingen
samenstelde. Behalve een Benoitstraat heb je in de Scheldestad ook Benoitmonumenten,
zoals in het Harmoniepark en aan de Wapper. Voorts is er op Schoonselhof een
indrukwekkend grafmonument te vinden.
Peter Benoit heeft een belangrijke rol gespeeld in het
culturele bewustwordingsproces van de Vlamingen. Op 1 augustus 1867 werd hij
directeur van de Stedelijke Muziekschool van Antwerpen. Vooral dankzij zijn
inspanningen werd die in 1897 gepromoveerd tot conservatorium. Benoit, die
ontmoetingen had met onder meer Franz Liszt en Richard Wagner, werd vooral
bekend door vele liederen, oratoria en de Rubenscantate.
Hij componeerde ook religieuze muziek zoals motetten, een Te Deum en een Requiem.
Verhoeven heeft zijn routes voorbeeldig gestoffeerd met beslist niet voor de
hand liggende illustraties. Dat er in een boek als het onderhavige portretten
horen van illustere lieden als Constance Teichmann (Benoits mecenas in zijn
begintijd) en muzikale collegae als Charles Gounod en Emile Wambach spreekt
voor zich. Aardig in literair opzicht zijn de vele portretten en anecdokes die
Verhoeven opdist over de vele letterkundigen waarmee de musicus samenwerkte.
Want Benoit had heel wat literaire vrienden. Ik noem Pol De Mont, Frans
Gittens, Emanuel Hiel, Theodoor Van Rijswijck en Jan Van Beers. Maar zij waren
niet de enige dichters die teksten voor Peter Benoit schreven. Dat deed ook
Julius De Geyter. Met A propos Peter Benoit - Op
stap met een groot Antwerpenaar liet Patrick Verhoeven een
liefdevol samengesteld boek het licht zien, waarmee het goed toeven is onder de
leeslamp, maar waarmee je net zo gemakkelijk een aantal plezierige wandelingen
langs door Benoit betreden paden kunt maken. Een aanrader!
A propos Peter Benoit - Op stap met een groot Antwerpenaar, Patrick
Verhoeven, Pandora Uitgevers, 2011, ISBN 97890 5325 308 3
(Bert Bevers)