Dichteres en schrijfster (van verhalen, liedteksten en toneelstukken) Marga Kool is vooral bekend door haar publicaties in het Drents. In 1980 verscheen haar succesvolle Drentstalige poëziebundel Achter oen ogen, in 1983 gevolgd door Op-eschoond. Zij publiceert evenwel ook in het Nederlands, wat aanleiding gaf tot tweetalige bundels (Drents en Nederlands) als Hoogspanning (1987) en Kleine kathedraal (2000). Zeventien jaar na haar roman Een kleine wereld (Terug naar het dorp van mijn ouders) (2006) verschijnt een nieuwe dichtbundel: Voor mijn lieve wandelaar, met naast nieuw werk een keuze uit al eerder verschenen Nederlandstalige poëzie en gedichten vertaald uit het Drents. Gegroepeerd rond zes thema’s, waaruit we telkens een kort fragment lichten:
1.
Op vrouwenvoeten. Uit Kind: In het morgenlicht wil het ontwijken/ fluistert: je hebt me nooit gevoed/ ’t vervaagt, ik kan niet meer/dan kijken// bij het wakker worden/ is er bloed.
2.
De wereld. Uit Kamp: alleen de wereld en een meeuw/ en overal om ons heen oorverdovend/ de schuldige stilte.
3.
Het landschap lezen. We leerden van water het landschap lezen/ hoe het van hoog tot laag verandert,/ zoals het leven tastend door de tijd meandert.
4.
De verhalen. Uit Na de zondvloed: Proef met je vingers de smaak van mijn aarde/ winterlang heb ik op warmte gewacht/ stapel het hout in de wind om te drogen/stook me een huizenhoog vuur vannacht.
5.
Seizoenen. Uit Oktober: Ach, liefste, ze halen de koeien de berg af,/ zouden wij nu dan ook maar niet voetje voor voetje?
6.
Voeten moe. Uit Winterbos tegen wandelaar: Duister mijn wolvenpad, heimwee/ naar sneeuw die warmen kan,/ wat schrale troost/ als ’s avonds aan mijn randen/ ergens een buitenlicht gaat branden.// Hoor, in de verte huilt de dood.
“In de bundel wordt het leven beschreven als een wandeling. Niet alleen een wandeling door landschap of tijd, maar ook door mijn werk,” vertrouwde Marga Kool de luisteraars toe in een interview in het Radio Drenthe-programma Cassata.
De gedichten over wandelen langs water hebben een link met haar vroegere baan als dijkgraaf, een functie vergelijkbaar met die van burgemeester in een gemeente. Een dijkgraaf is in Nederland voorzitter van een waterschap: een (regionaal) overheidsorgaan dat bestuurlijk verantwoordelijk is voor, of belast is met het waterbeheer in een bepaald gebied.
In het voornoemde Cassata-interview zei de dichteres dat het met een Drentse bundel lastig kan zijn om een groter publiek te trekken, lastig als je je wilt meten met andere Nederlandstalige dichters: "Ik wil weten of mijn werk de toets der kritiek kan doorstaan als het niet opgehangen wordt aan een soort Drentse beweging." Daar hoeft niet aan getwijfeld te worden: vrij toegankelijke thema’s als liefde, weemoed, het landschap, de natuur, vergankelijkheid, vrouw zijn, kinderen en maatschappelijk engagement worden verwoord in gedichten die al eens durven baden in een mysterieuze sfeer en in die combinatie ligt meteen ook de kracht van de poëzie van Marga Kool.
Voor mijn lieve wandelaar, Marga Kool, Uitgeverij kleine Uil, Groningen, 2023, ISBN 978 94 93323 16 2
(Roger Nupie)