Naakt en bewogen


Gert de Jager (º 1957, Raamsdonksveer) studeerde Nederlands en Algemene Literatuurwetenschap in Utrecht. Hij werkte geruime tijd in het onderwijs, tevens schreef hij een aantal artikelen over schrijvers / literatuur. In 2009 debuteerde hij met de gedichtenbundel Sterk zeil, die een jaar later genomineerd werd voor de C. Buddingh’-prijs. Daarna verschenen er nog vijf bundels: Een ernstig gezicht, 2015; Dieren op schaal, 2019; Schitterende, labiele knooppunten, 2019; Het grote roeren, 2020 en Naakt en bewogen, 2022. Tevens verscheen in 2021 Abakadabra, over Boerentijger van Tonnus Oosterhof en in 2022 Yo! De doodsgedichten van 36 zenmonniken. De meeste van zijn publicaties verschijnen bij Gaia Chapbooks. Een chapbook is een boek van minder dan honderd pagina’s. Gaia geeft literaire en literair-kritische chapbooks uit. Ongevraagde manuscripten worden niet in behandeling genomen. Naakt en bewogen is deel 18 in de reeks.

Het kaftontwerp is sober en strak. Een kiltpatroon in de kleuren gebroken wit, blauwgrijs, goudbrons. Tussen de titel en de naam van de schrijver is er slechts een kleine spatie. Titel en naam zijn in hetzelfde lettertype. Het versterkt de eenheid tussen maker en werk.

De bundel bestaat uit de cycli Naakt en bewogen met zeventien gedichten en Zijn houten vingers, die zevenentwintig gedichten bevat. Alle gedichten hebben titels. Soms geven die een duidelijke richting aan, in andere gevallen zijn ze vaag en komt er duidelijkheid als je het gedicht gelezen hebt.

De dichter valt met de deur in huis en zet diezelfde deur wagenwijd open naar wat er verder in de bundel te verwachten is:

….

En jij, naakt en bewogen,
naakt en bewegend,
ziet wat er is in wat zich even laat zien,
de onbewogen principes en de verduistering,
de vlindervleugel en het rotsblok,
in je geklede jas lopen en lopend
onder je rotsblok, onder je melkweg:
de steen in de palm van je hand,
minieme steen in de palm van je hand.

De toon is gezet. De Jager vertelt, neemt je mee op een reis. Hij doet dat bezwerend, filosoferend, mediterend. Hij verdiept en dwingt je stil te staan. Hij zet je aan het denken en tegelijkertijd aan het voelen. Repeterende mantra’s, zeebewegingen waarin je plots golven, golfslag opmerkt. De natuur is alomtegenwoordig. De dichter zet al je zintuigen open en op scherp op een wijdende manier. Hij schrijft zoals je muziek maakt. Hij is uiterst bedachtzaam en weloverwogen.

In het gedicht Zijn houten vingers schept hij een ultieme verstilling. Kenmerk van deze bundel:

De bleke man in zijn omgeving
speelt met houten vingers op zijn gitaar
en de klankkast klinkt
en de bomen ruisen
en de kaketoes vliegen
en de wateren strimen
en de bleke man speelt
de dingen vol
de dingen leeg
de kaketoes stromen
de bomen ruisen
de klankkast klinkt
hij neuriet erbij.

En plots toont hij ook de kracht van het minieme, alleszeggende:

Langzame wijding

De stilte van het land achter het duin,
de stilte laat los,
de stilte laat niet los.


Naakt en bewogen, Gert de Jager, Gaia Chapbooks, Leeuwarden, 2022, ISBN 978-1471744662

(Frans August Brocatus)