In september 2022 werd de bundel Ruitenwissersproeistof voorgesteld in De Studio te Antwerpen. Auteur is Jef Staes, een van drie leden van het dichtende Staes-broederschap. Broers Pieter en Filip deelden op die doopplechtigheid het podium met hem. Ze krijgen trouwens een kleine ode toegedicht in het slotgedicht van de bundel:
ik heb er twee, ze zijn mooi
ik maak plannen met de ene
stort woorden vol woede uit over de andere
soms is de ene de andere
soms ben ik alle drie broers samen
kijkend naar sterren
even ver weg van elkaar
brandend rond een kampvuur
soms wil ik er een zuster bij
één om alles wat wij bespreken
uit te leggen aan elkaar
soms zit ik daar met ons vieren.
Ruitenwissersproeistof verscheen bij Fluxenberg, een Gentse uitgeverij voor poëzie en andere fenomenen. Erg fraai vormgegeven door Jirka De Preter en met een intrigerend werk van Tom Liekens op de cover: “Barbizon” (collage woodcut and monotype on canvas).
Enige gezonde relativering is de dichter blijkbaar niet vreemd. Eén van de vier citaten vooraf luidt: All I’ve got to say has already been said, uit de song People’s Faces van Kae Tempest, de Zuid-Londense rapper die ook poëzie en theaterteksten schrijft. Ook de slotregels van het gedicht porno liegen er niet om: wat een mooie dag trouwens/ wou dat ik er iets zinnigs over kon schrijven. Dat Staes beroep doet op onze verbeelding bewijst dan weer het citaat van de Franse surrealist André Breton: L'homme qui ne peut pas visualiser un cheval galopant sur une tomate est un idiot.
In het dagelijks leven programmator bij de Antwerpse cultuurtempel Arenberg, stuurt hij 47 gedichten opgedeeld in 6 cycli (luider, persoon lijk, van kwaad naar zij, ingekapseld, ’s nachts zijn muizen olifanten en onder het behang) de wereld in. Weltschmerz wordt hier met sturm-und-drang beschreven, wat wel eens aan Charles Bukowski doet denken en door zijn stevige ritmiek vraagt om live gehoord te worden. Ogenschijnlijk vrije verzen waar evenwel geregeld het rijm in opduikt. Van housesitting tot een ode aan poesjes (Pussytown), zoon en dochter, moeders, een vriend: Dirk/ mijn brein vindt zijn geur niet meer// snoven samen de tropen op/ in de namiddagregen// ruik geen van onze drie woestijnen meer/ ik mis dat/ ik mis Dirk.
De titel van de bundel duikt op in het gedicht “dode hoek”: wind waait binnen, weiger elk raam te sluiten/ of zonnebril af te geven/ hoor muziek, wis alles weg met een klik/ ruitenwissersproeistof.
In het gedicht out, dat begint met ruik je mij als oude man, is de laatste regel wil je alsjeblieft later mijn gedichten eenmaal lezen? Laat ons niet op wachten tot de dichter down and out is (of tot wij dat zijn) en toeslaan, want Ruitenwissersproeistof is een verrassende, eigenzinnige bundel. Intussen wensen we dichter Jef Staes een goede vaart toe: ik neem meer vliegtuigen,/ om een horizontaal overzicht te hebben.
Ruitenwissersproeistof, Jef Staes, Uitgeverij Fluxenberg, Gent, juli 2022, ISBN 978 94 64519 13 6
(Roger Nupie)