Op zoek naar verbanden

Hans Mellendijk (° Wisch, 1951) is een creatieve duvel-doet-al. Hij is behalve verwoed blogger vormgever, columnist (voor De Gelderlander), organisator en dichter. Eerder verscheen werk van hem in uitgaven van het HiPP, Het Instituut Praktische Poëzie, en in verschillende bloemlezingen en literaire tijdschriften. Nu is er Lumen, zijn debuutbundel.
Brakke bloemen op de brik geschikt. / Gedachten gepakt, gewogen, gewikt. / Helderder kan ik ’t nu niet krijgen. / Om over betekenis maar te zwijgen. In Kelderhelder lijkt de dichter zich af te vragen of zijn boodschap(pen) wel overkom(t)(en). Wat mij betreft wel, kelderhelder zelfs. Hij is op zoek naar verloren verbanden, ontstemde bekomst. Hoewel ik maar een eenvoudige ἀλφα ben en amper een notie heb van de exacte wetenschappen, ontroert het me hoe Mellendijk zich door βἐτα-schoonheid laat verrukken. Door de atoomdikte van grafeen bijvoorbeeld, voor de uitvinding waarvan Andréj Geim en Konstantin Novoselov in 2010 de Nobelprijs Natuurkunde ontvingen. Ik heb daarbij geen enkel beeld, maar Mellendijk ziet er de pracht onverbiddelijk van in: Zo helder klip en klaar / daar teken ik voor. Dat geldt ook voor de Kepler 62e, de Kepler 62f, koolzuurlawines, magnesiumperchloraat, het werk van de astronoom Clyde Tombaugh, en de GW 150914: Vanuit de achtertuin van ons heelal / slechts anderhalf miljard lichtjaren ver / een knetterhelder signaal. / De Einstein-vergelijking bewezen. / Alberts stinkende gelijk. De grote lijnen van de relativiteitstheorie zijn me enigszins bekend, en ik geloof ook best in de mogelijkheid van tijdreizen, maar op andere momenten geloof ik nog steeds dat we in 1969 gefopt zijn en dat de maanlanding (knap, dat wel) in elkaar is geknutseld in een studio in Hollywood. Voor Hans Mellendijk echter zijn al die dingen waar ik eerst voor moet googelen of ze wel bestaan bijna concrete werkelijkheid. Hij heeft het over slechts anderhalf miljard lichtjaren. Sléchts….In Bewogen tekeningen schrijft hij: alles / golft voel / de rilling door beweging / voel de trilling van het bos // energie / oerknal. Ik ken in onze poëzie niet veel dichters die zo vertrouwd zijn met de exacte wetenschappen (Gerrit Krol zaliger, Maria van Daalen – veel meer schieten me er niet te binnen).
Behalve door fenomenen uit natuur- en wiskunde laat Hans Mellendijk (die ook in Vlaanderen niet helemaal onbekend is: hij trad meermaals op in het Antwerpse) zich ook regelmatig inspireren door beeldende kunst. Door de olieverfschittering voor langere duur waarvoor Vincent van Gogh verantwoordelijk was bijvoorbeeld, door Niek Kemps’ Peepshow (die tijdens Documenta 8 in Kassel was te zien) of door een tekening naar Maarten Biesheuvels verhaal Brommer op zee.
Lumen bevat ook het lange vers Zienderogen, dat drie jaar geleden werd uitgevoerd in de muzikale voorstelling Klinkende Klanken door fanfare AMDG Wehl. Het is het meest talige en tegelijkertijd het langste gedicht in deze bundel. Lumen is een intrigerend debuut dat behalve door leraren Nederlands ook door leraren natuurkunde genoten kan worden….

Lumen, Hans Mellendijk, Lightning Source, Varsseveld, 2016, ISBN 978 1 36 430374 7

(Bert Bevers)