Bedekte termen


De nieuwste bundel van Bert Bevers is zonder meer een poëtische tour de force. 366 gedichten gebundeld in een voortreffelijk vormgegeven boek. Eén gedicht voor elke dag, zelfs in de schrikkeljaren. Bevers nodigt als het ware de lezer uit om iedere dag een gedicht te lezen. Enkele van deze gedichten zijn eerder verschenen in diverse tijdschriften maar de meeste zijn nieuw. Ze zijn niet geordend in cycli maar alfabetisch gerangschikt op basis van de titels. Nochtans is de structuur van Bedekte termen strikt en doorheen het ganse werk rigoureus volgehouden. Elk gedicht is opgebouwd als een duidelijke compositie, die bestaat uit drie stanza van telkens twee versregels, kort maar bijzonder indringend en geladen met een diepgaande inhoud. De beginverzen vertrekken telkens van een observatie door de dichter, een overdenking of een aanbeveling. Vervolgens wordt dit in de volgende stanza verder uitgediept om dan in de laatste stanza te besluiten. Deze bewust gekozen structuur vergemakkelijkt niet alleen de lezing maar laat ook de diepere betekenis van elk gedicht beter doordringen.

Het, willekeurig gekozen, gedicht Wachtwoorden moge dit illustreren: Niets vermag een ware tong alleen tegen cohorten / van leugenaars, niets. Vermijd dus het gefluister // van hese farizeeërs, hun gestruikel over drempels / in de tempel want de nacht staat open. Brosse // bezwaren houden slecht stand tegen grage ontferming. / Klanken verschuiven. Alles is mogelijk maar niets is echt. Het is meteen een voorbeeld hoe de dichter systematisch het enjambement gebruikt om zo de lezer spontaan naar het volgende vers te leiden. Maar in Bevers geval doet het meer. Het verplicht te lezer na te denken over de betekenis en de gelaagdheid van het vers.

Doorheen zijn oeuvre is de dichter Bert Bevers zijn eigen weg gegaan. Hij heeft daarbij een zeer persoonlijke stijl en zegging ontwikkeld, wars van alle modeverschijnselen. Het is een streven naar tijdloze poëzie, schrijven op basis van een voldragen taalbeheersing. Hij buigt en kneedt de taal in zijn eigen mallen, vermijdt overdadig gebruik van lidwoorden en combineert zelfstandige naamwoorden met ongewone adjectieven. Op die wijze ontstaat een bijzondere zegging, die de directe betekenis van een woord of zin overstijgt en er een bijna metafysische kracht aan toekent. Het resulteert in verbluffende beeldvorming, zoals bijvoorbeeld: Over de einder struikelt zich dageraad (pagina 163) of Vergeet de roerloze diepte van wraak (bladzijde 82). Het gedicht Heterdaad illustreert bovenstaande: Avondgrauwen glijdt over omfloerste bekentenissen / van lijdzame biechtelingen. Op de zolders hunner // zielen zullen berouw noch verwijten verstoffen. Er / klinken vermaningen aan de bedeesde teugels // van de nacht maar er zal, hoe traag ook kousen op / worden getrokken, tegen vroegte geen verweer zijn. Het zijn maar een paar illustraties, maar eigenlijk zou men de volledige bundel kunnen citeren. Een zwakke schakel is nergens te bespeuren.

Deze bundel hoort binnen het leesbereik van elke poëzieliefhebber om zo de dag met een gedicht te beginnen of te eindigen.


Bedekte termen, Bert Bevers, Stabilitas loci, Antwerpen, 2023, ISBN 979-83-97503-03-7

(Richard Foqué)