Voetafdruk van stilte


Hanna Kirsten (1947), pseudoniem van Johanna Bral, publiceerde zeven gedichtenbundels. Haar eerste gedichtenbundel Adem van vogels verscheen in 1973. Later volgden Elders wonen (2003), Korst en kruim (2005) en Hoe sterk is de hechtzijde (2007). Ze was gedurende tien jaar werkzaam als lerares Nederlands en Verbale Expressie in Antwerpen. Ze schrijft ook poëtische teksten bij de schilderijen van Mia Goovaerts. Tussen 1983 en 1997 maakte ze samen met haar man, wijlen Hendrik Brugmans, reizen door en voor Europa. De levensgeschiedenis van haar man schreef ze op in Wij, Europa (Kritak-Meulenhoff 1988).

Het omslag van de bundel is sober, geheel in de stijl van Uitgeverij P. De bundel bestaat uit zeven cycli: Raap je stem op, Uit de tijd en zo dichtbij, How News must feel when travelling, Jy is my liefling en ek is so bly, Kom dan mijn beste vader, zet u op mijn rug, De herinnering aan goede ogenblikken en Levende steentjes. De titels van de cycli komen onder andere uit gedichten van Emily Dickinson, Breyten Breytenbach, Wislawa Szymborska. De cyclus Levende steentjes is een verwijzing naar een tekst van Hanna Kirsten, geschreven bij schilderijen van Mia Goovaerts, eerder gepubliceerd in Liefdeknoop. Naast de algemene opdracht zijn er ook gedichten opgedragen aan onder anderen Marleen de Crée en Renaat Ramon. “Woorden en stilte zijn mijn materie, mijn bron in het bestaan” zegt de dichteres. Een bron waar ook deze bundel aan ontspringt.

Ofschoon de bundel in cycli is onderverdeeld kom je als je alles achter elkaar doorleest in een soort trance, een uiterst precieze verstilling. Ze gebruikt geen bombastische beelden, schijnbaar achteloos maar achteraf weldoordacht plant ze haar woorden in, wat uiteindelijk gedichten worden. Al wat opsmuk en overbodig is, is geschrapt. In deze gedichten staat de essentie, een punt waar de dichteres naar toe leeft en geleefd heeft. Onder de woorden schuilt heimwee en gekoesterd maar geen beladen verdriet. Bijzonder zijn ook de in memoriam gedichten voor mance post, jelle abma, tich walker, hajo izaäk johannes wildschut (alle namen geschreven zonder hoofdletters):

i.m. mance post
….

verlangen naar sneeuw
vult de witte plekken
van een leemte

Ze schrijft zorgvuldige en intieme gedichten over ouder worden, over liefde, gemis, vriendschap, seizoenen en kinderen en toont zich in haar actuele gedichten over covid, asielzoekers, discriminatie ook als fijngevoelige, warme, geëngageerde dichter:

wit en roze wiegen bloesems
in haspengouw
tractoren, bloesems en bijen
worden gewijd

tegen nachtvorst
cirkelen helikopters boven
de bloemenzee

opgesloten in het laadruim
of in lekke sloepen
haken duizenden
naar het land van belofte

de middellandse zee
zwijgt

in zakken
witter dan het wit
van perenbloesems
de rij van lichamen
op een onbekende kust

Haar gedichten spiegelen zich in het citaat van Marleen de Crée:

De stilte, Hanna, is het woord willen en
zonder het woord kunnen we niet zeggen
dat we de stilte liefhebben.


Voetafdruk van stilte, Hanna Kirsten, Uitgeverij P, 2025, ISBN 978 94 64757 72 9

(Frans August Brocatus)