De diva die ge zijt


Haar debuutbundel Loopgravenonderbreking werd meteen opgemerkt en kon rekenen op lof in Poëziekrant. Sarah Wagemans belandde prompt op de sofa van Winteruur, het 10 minuten programma dat sinds oktober 2015 in het najaar wordt uitgezonden op Canvas en waarbij Wim Helsen zijn gasten vraagt om een tekst mee te brengen die voor hen een bijzondere betekenis heeft, hen inspireert of raakt. Haar gedichten doken ook op tijdens betogingen, solidariteitsfeesten en herdenkingsdagen voor het verzet tegen de nazi’s.

Sociaal engagement troef, en dat is ook zo in haar tweede bundel, De diva die ge zijt. De bundel opent met een citaat van Virginia Woolf uit A Room of One’s Own: Have you any notion of how many books are written about women in the course of one year? Have you any notion how many are written by men? Are you aware that you are, perhaps, the most discussed animal in the universe? en sluit af met een Dankwoord: aan alle sisters/ die met steil haar/ die met krullen/ die met baard/ en die zonder// à bas le patriarcat!

Daar tussenin 46 titelloze gedichten die gewoon een nummer meekregen. Liet het citaat en het Dankwoord al enige feministische sympathieën vermoeden… welnu de dichteres is evenzeer betrokken bij het lot van migranten, asielzoekers en tout court de kleine man (opgehitste moegetergde/ mensen zonder plank/ voor hun broden) in een wereld en maatschappij waar het onrecht welig tiert: dit is voor de gebrokenen/ de verdrietigen/ de razenden. Uit gedicht 13: voor de meute zonder richting/ zonder zwaard en zonder moed. Uit gedicht 28: vrijheid kan maar vrijheid/ zijn wanneer een ander/ ook mag blijven leven.

Shireen Abu Akleh, de Palestijns-Amerikaans journaliste, wordt herdacht in gedicht 32: getroffen door een kogel/ hij vloog zomaar wat losjes/ in het wilde westen rond// fladderend gelijk/ een doodskopvlinder/ van bloem tot bloem/ tot alle bloemen de kop/ verweesd lieten hangen// daar trof de vlinder/ doorboorde dat kleine/ stukje huid, schedel/ en dan hersenen/ iedereen wist/ deze kogel was/ geen vlinder maar/ voorbedacht met rade// laten we een gedrocht/ een gedrocht noemen// kogels worden afgevuurd/ vlinders vliegen vanzelf.

De dichteres verwoordt haar empathie, haar engagement in spreektaal zonder verdere poëtische opsmuk. Mochten de sceptici dit proces al te gemakkelijk, al te eenvoudig vinden - de gedichten van deze ‘chroniqueur van het gewone leven onder het late kapitalisme’, vaak met enig tongue-in-cheekgehalte, komen ook zonder enige franjes binnen bij de lezer, die voor een keer geen geoefend en doorwinterd poëzielezer hoeft te zijn: niet alles behoeft/ een vertelling/ gewoon vertellen/ volstaat om een ton/ waanvoorstellingen/ van mist ontdaan/ te krijgen, eindelijk.

dromen van een wereld/ die al dood is, alleen/weten we dat nog niet. De diva die ge zijt van Sarah Wagemans brengt die wereld als een aanklacht in kaart en dat biedt tevens een kleine remedie tegen dat besef.


De diva die ge zijt, Sarah Wagemans, Mammoet - Uitgeverij EPO vzw, Berchem, 2023, ISBN 978 94 6267 462

(Roger Nupie)