In
Hoopvol verse vis dook Billie Holiday even op. De dans van de waanzin
opende met een citaat van Nick Drake; aan deze melancholische singer-songwriter
werd ook een gedicht gewijd. In zijn nieuwste bundel, Voetstappen in de
sneeuw, laat de dichter zich inspireren door de muziek van de IJslandse
celliste-componiste Hildur Ingveldardóttir Guðnadóttirn die experimenteert met
computerondersteunde verwerking van cello-klanken.
Al
vanaf zijn eerste publicatie was een sober en uitgepuurd taalgebruik het
handelsmerk van Michaël Van Caeneghem. Dat wordt ten top gedreven in deze
nieuwste bundel. In de cyclus Voetstappen, waar elk gedicht begint met hij
denkt: wordt verder geborduurd op tekstfragmenten die herhaald worden in de
volgende gedichten:
hij denkt:// zoals voetstappen in de sneeuw/ misschien klinken zo de woorden/ die je uitspreekt in gedachten/ misschien/ klinken ze als voetstappen in de sneeuw/ de woorden/ die je uitspreekt in gedachten
Dit procedé is kenmerkend voor de hele bundel. Uit de cyclus Herinnering: hij herinnert zich/ een deur/ die openging/ een deur/ werd geopend/ iemand opende een deur/ herinnert hij zich
Wat
zich Daarbuiten afspeelt levert verstilling op: alles daarbuiten is
roerloos/ weet hij/ hij weet/ dat niets daarbuiten beweegt/ dat alles roerloos
is/ hij weet/ dat daarbuiten niets beweegt/ dat alles roerloos is/ alles is
roerloos daarbuiten/ daarbuiten/ weet hij/ beweegt niets
‘Stappen’
kwamen al eerder in zijn werk aan bod: vlucht hij voor de stappen die met
zijn schaduw spelen? (uit Hoopvolle verse vis) komt bijna letterlijk
terug in het Nick Drake gedicht in De dans van de waanzin. Uit diezelfde
bundel: de trage sleeptred van de waanzin en elke stap klinkt als een
vermoeide adem-actie. (Voet)stappen zijn een metafoor voor dingen die
geregeld terugkomen.
De
gedichten in Voetstappen in de sneeuw krijgen een hypnotiserende kracht
en nestelen zich in de geest van de lezer als een soort mantra - een
leeservaring die bij ondergetekende herinneringen oproept aan proza als Stemmen
en De oever van Claude van de Berge.
Het
slotgedicht lijkt met een licht ironische, relativerende ondertoon het
dichterschap te belichten:
iemand heeft het ongetwijfeld
allemaal neergeschreven
zo
iemand moet er zijn
zo
iemand is er ongetwijfeld
iemand
die het allemaal
heeft
neergeschreven
iemand
die zegt
ik
heb een antwoord
zo
is het
ik
heb het neergeschreven
zo
iemand
is
er zeker
Artistieke duizendpoot Michaël Van Caeneghem is ook actief als zanger, muzikant, acteur en regisseur. Op de website www.hetstillepand.be kan men kennismaken met zijn ‘losse gedichten’ en ‘Poetry in Motion’ (zelfgemaakte filmpjes waarbij hij zijn gedichten inleest) die de veelzijdigheid van zijn literair werk aantonen. Even intrigerend als deze bundel.
Redenen genoeg om zijn creatieve voetstappen te blijven volgen. Of het nu sneeuwt of niet.
Voetstappen in de sneeuw, gedichten bij Hildur Ingveldardóttir Guðnadóttir, Michaël Van Caeneghem, Brave New Books, Amsterdam, 2020, ISBN 978 94 641 8143
(Roger Nupie)