Onno van Gelder Jr. is moeilijk in één hokje
te stoppen. Hij is regisseur, acteur en auteur. Van hem had ik nog nooit iets
gelezen, maar na ontvangst van Passages
is daar verandering in gekomen. In de introductie lezen we: … Sommige verhalen zijn geïnspireerd op een
foto, andere op een herinnering of kunstwerk. Telkens hebben ze gemeen dat het
over slechts een kort moment uit iemand leven gaat. Een ‘trance de vie’ als het
ware …
Van Gelder Jr. brengt 6 kortverhalen samen.
Elke titel is de naam van het hoofdpersonage. De stijl is zeer beschrijvend.
Hij vertelt tot in de kleinste details zonder daarbij te veel te dralen. Zijn
observaties werkend niet remmend. Ze verrijken het visuele van het verhaal. Is hiervoor de invloed van
theaterregisseur Van Gelder de reden? Zijn fotografische beschrijvingen maken
van hem een voyeur die de lezer laat mee genieten.
Marcel
…
“Waar moet u zijn, mevrouw? Waar komt u vandaan?”
Na enkele woorden bleek de verwarring te groot bij het fragiele oudje.
Gezien de barre kou en haar schaarse kledij stelde ik voor om samen de
parfumerie binnen te stappen en de politie te bellen.
De twee treden aan de inkom van de winkel waren hoog. Gracieus legde
ze haar vrije hand op mijn uitgestoken arm. De deur gleed voor ons open en
bevrijdde een efemeer bouquet zoete geuren dat, eens buiten, uit elkaar viel
door de ijzige wind.
Een korte uitleg volstond voor de begripvolle en vriendelijke
verkoopsters. Ze haalden gezwind een gemakkelijke stoel en plaatsten die dicht
bij een radiator.
De deugddoende warmte flakkerde iets op in het dametje. Haar ogen
glansden als de gouden gloed van een Dior J’adore-reclameposter en ze gleden
over alle schappen van de winkel.
…
De verhalen zijn qua lengte perfect voor wie
niet graag leest of zogezegd weinig tijd heeft. Maar de kwaliteit is van dien
aard dat die luie lezers zeker naar meer zullen vragen. Onno van Gelder Jr.
trekt zijn lezers mee en gunt hen constante wendingen die nooit voorspelbaar
zijn. De woordenschat is rijk en stijlvol. Vaak is nostalgie de voedingsbodem
voor zijn teksten. De tijd staat stil en het verval wordt mooi in beeld
gebracht. Hij benadert zijn personages respectvol, geduldig en met een gemeende
empathie. Humor komt vaak om de hoek kijken. Lees Louis; het relaas over een aimabele priester. Van Gelder geniet er
van om zijn publiek bij de neus te nemen. Hij creëert een aangehouden spanning.
Dat kenmerkt de rasechte verteller die hij is. Hij is de onderhoudende causeur
die de lezer vasthoudt of plots laat vallen. Hij ontwijkt evenmin sociale
thema’s zoals in zijn verhaal over pesterijen. Hij is een warme humane
schrijver met oog voor de mensen die het met wat minder moeten doen. Deze Passages behoren tot de betere
kortverhalen die ik in de laatste tijd heb gelezen. Het boek is versterkt met
fijne illustraties van Stijn Felix.
Passages, Onno van Gelder Jr., Uitgeverij Ambilicious Breda/Kalmthout, 2019,
ISBN 978 94 92551 29 0
(Frank Decerf)