Charles Ducal (pseudoniem van Frans Dumortier) werd in Leuven geboren in 1952 en was leraar Nederlands. Hij debuteerde in 1987 met de bundel Het huwelijk. Een groot aantal bundels volgden. In zijn poëzie worden vaak conflicten opgeroepen, zowel binnen de persoonlijke sfeer als binnen de maatschappij. Zijn gedichten bevatten verrassende wendingen maar zijn toegankelijk voor een relatief groot publiek. Hierdoor werd hij in 2014 terecht de eerste Dichter des Vaderlands.
Zijn laatste bundel, Tijd voor vrede, gaat vooral over de dood. De dood die volgens het citaat van E. M. Foster de mens vernietigt en terzelfder tijd redt. Ducal ontwikkelt zijn visie doorheen 58 gedichten, verdeeld in acht afdelingen, in geordende vrije verzen die soms door rijmen worden ondersteund. Tegenover vrede staat de oorlog zoals die voor ons doorgaans te zien is op een scherm. De dichter maakt zich de bedenking: hoe raken wij weer in vrede met deze kamer, in oorlog met ons?/ Wij moeten de straat op. Daarom. Ducal stelt actie en engagement voorop, waar hij de medemens vindt maar ook zichzelf: Er moet een deur zijn waarachter ik, net als jij, op me wacht. Vondsten als deze worden veelvuldig op de lezer afgevuurd wat deze poëzie zo treffend maakt. Poëzie is geen journalistiek, preciseert de dichter. Zo hoort een lijk in de krant. Maar bij zijn eenjarige herdenking, in het gedicht De terugkeer, van de moordpartij in Gaza, wordt dit poëzie wanneer hij er de doden doet opstaan en plaats nemen aan de tafel van de moordenaars en dan weer laat opstaan en de weg terug gaan naar het puin, het uur waarin zij stierven.
De dood is er ook in zijn dagelijks bestaan waar hij de overleden geliefde telkens weer voorgoed verliest. Hierbij komt ook het besef dat voor hemzelf het geboden is de tijd in acht te nemen die vanaf nu met mondjesmaat is toegestaan in doosjes en flesjes, klaar om in te nemen. Toch ligt er soms tussen de rommel van de dag een geluksmoment. Maar hij stelt rouwig vast: ik liet het liggen en nu ben ik het kwijt. Zijn verzuchting bij het ouder worden is om alle opstandige woorden kwijt te geraken, want ik wil vrede met mij, eindelijk vrede. Een inzicht dat noodzakelijkerwijze achteraf komt zoals in de tuin van het verdwenen huis van het voorbije geluk. Vrede wordt onder de ogen van een glimlachende moeder Gods bekomen in het uur van de nederlaag.
Tijd voor vrede, Charles Ducal, Uitgeverij Atlas/Contact, Amsterdam/Antwerpen, 2025, ISBN 978 90 1 254 7657
(Francis Cromphout)