‘Ieder
vers is een gevecht tegen de herhaling’ staat er op de achterflap te lezen. De
vraag dringt zich op of in dit geval hinderlijke herhaling afdoende is
bevochten. Waarom moet de lezer zo overdadig en indringend met innerlijk gewoel
behept worden? Het gevaar van veel van hetzelfde moet je vermijden.
De
dichter schudt met dit debuut een aantal levens van zich af. Zo waren er
bijvoorbeeld zijn onbedaarlijk recenserende alter ego Achille van den Branden,
zijn relatie met een vrouw en zijn voorbij gegane jeugd.
De
prangende onrust die de rode lijn is door alle gedichten wordt opvallend vaak
met beeldende kunst verbonden. Zo is er een cyclus van maar liefst twaalf
gedichten gewijd aan het werk van de Amerikaanse fotograaf van street life
Garry Winogrand (1928 – 1984). Messely put zich uit in beschrijvende beeldspraak:
(taal) beelden bij (foto) beelden. Een hachelijke onderneming. Om tot een
oordeel te komen over de toegevoegde waarde van deze gedichten zou je in de
bundel een aantal weergaven van de
behandelde foto’s verwachten. Nee, dus.
Niet als een vis.
Je beweegt als een steen in de rivier.
Verdwijnt
als een spion in de horde.
In de
incoherente cohorte die je vizier doorboort.
De
goede banen laten zich niet herscheppen, ziften.
Je
locomotief rijdt loom spook
in een
collectief van einzelgängers.
Als de dichter zichzelf meer tot onderwerp maakt, dan zijn de gedichten het sterkst. Vooral in het begin en aan het eind van de bundel zijn voorbeelden te vinden.
Steeds vaker herkadreert
het
voormalig kind de wereld
nadat
het benaderen van
een
andere planeet die eerst
enkel
parallel leek nu
helemaal
buiten bereik blijkt.
Deze bundeling is, wellicht als reactie op het door Jeroen/Achille jarenlang analyseren van het werk van anderen, te veel een etalage van stilistische vaardigheden geworden. Het overvloedig uitwijken naar poëzie bij beeldend werk en het te frequent indrukken van het metaforen gaspedaal werken nadelig uit. Maar Messely heeft toch veel in zich om een intrigerende en trefzekere dichter te worden.
hecht na verloop van tijd de wonde als de niet-steriele stalen
naald
van verlopen liefdesbanden zijn pijn door je neus boort.
Zo staan er nog meer mooie strofen her en der in deze volgeladen bundel.
O, soms dramt mijn droom door in fast forward.
Dan
wordt mijn kunde bekroond noch verzilverd.
Besprekers?
Tuig van de richel. Hun vonnis? Vullis.
De
president van de prijs van de jury? Een nitwit.
Kijk, dat leest een recensent graag. En nu met strakke regie en beheersing op naar de tweede bundel.
Nachtlus, Jeroen Messely, Uitgeverij Atlas Contact, Amsterdam/Antwerpen, 2020, ISBN 978-90-254-5946-8
(Erick Kila)