Het
bedrijf waar Arnoud van Adrichem voor werkt wordt failliet verklaard. Om aan
zijn schuldeisers te ontkomen verblijft hij op een eiland of laat hij zich
opsluiten in een atelier. In gedachten gaat hij dagelijks naar kantoor om
plaats te nemen achter zijn bureau. Wat dit alles met een mens doet en welk emotioneel
gevecht dat oplevert, daarvan lezen we de neerslag in de bundel Het failliet.
Ik weet alleen/ dat we bankroet zijn// en gefilmd worden. De bundel
leest als een soort filmreportage, waar je als lezer willens nillens bij
betrokken raakt. Wij lichten het deksel om/ je bankroet te zien.
Ik
ben klaar voor mijn close-up. De wallen en rimpels. De moeten en groeven. De
pukkels en butsen. Laat het allemaal maar zien. Woorden maken krassen, op alle
foto’s rode ogen. Dit is een film, geen foto.
Tarantino
zou hier benzine bij gebruiken. Misschien een ijspriem, een ijzerzaag. Een
simpel scheermesje. Zet er muziek onder en alles krijgt betekenis. Ik wil dat
het bloed zo rood is dat het zwart wordt. Jij vindt dat sinister.
Deze
lijvige bundel (142 pagina’s) bestaat uit bladzijdenlange gedichten (Schelp,
Verf, Fles) - de laatste twee lezen als een dialoog (Ik wil
tekst met je) - afgewisseld met korte fragmenten in de vier cycli Strandscènes.
Van
de gedichten Kennissen en vooral Maren gaat een hypnotiserende
kracht uit. Uit deze laatste, die we best als een soort litanie kunnen
omschrijven:
We
hoorden dat een schrijver de lezers krijgt die hij verdient. Jij hoorde dat
alle kunstenaars schoften zijn. Ik hoorde dat ik moet stoppen met drinken omdat
ik anders onmogelijk ben om mee samen te leven. We hoorden dat je moeder ’s
ochtends vroeg in haar nachtjapon over de snelweg doolde in de hoop dat een
auto haar zou scheppen. Jij hoorde dat ze bij de crisisdienst belandde. Die
mare doet de ronde, maar ik hoorde dat ze niet waar is. (…) Jij hoorde dat ik
geen olifant ben, maar een steenmarter. Ja, dat hoorden wij ook en we schrokken
er een beetje van.
Geruïneerd?
Ik?/ Blut en gebutst misschien, maar/ nog kredietwaardig. Zijn bedrijf mag dan failliet
verklaard zijn, deze literaire revanche van de dichter levert winst op: de
poëzie van Arnoud van Adrichem is springlevend. Sommige woorden vragen erom.
Het failliet, Arnoud van Adrichem, Atlas Contact, Amsterdam-Antwerpen, 2020, ISBN 978 90 254 5802 7
(Roger Nupie)