ik een hond was / en bitter / en beet


Laat ik met de deur in huis vallen: Simone Atangana Bekono heeft met Marshmallow een geweldig vervolg gegeven aan haar debuut hoe de eerste vonken zichtbaar waren (2017).

De bundel bestaat uit vier afdelingen die worden voorafgegaan door een gedicht met de spottende titel UHH,,,I AM SORRY I KNOW NOTHING OF FORM!! Waarna de dichter aantoont dat vorm een wezenlijk bestanddeel is van haar poëzie. In het gedicht aaneenschakeling (blz. 45-48) wordt dat manifest: het gedicht is in drieën gerekt / verdeeld / gesneden waardoor er als het ware drie 'stemmen' ontstaan. En laten dat nu net de stemmen zijn die in deze bundel aan het woord komen: de hond, de vrouw zonder hoofd en hun gezamenlijk alter ego.

Dat klinkt wellicht ingewikkeld, maar gaandeweg de bundel worden die gesplitste rollen steeds zichtbaarder / voelbaarder / helderder.

De eerste afdeling bestaat uit het gedicht terra waarin een decor wordt geschetst van kleine gemeenschap ('straatkittens') van verschoppelingen die agressie en minachting oproept. Maar waar ook sprake is van een geheel eigen wereld

het sneeuwde een wit laken op dat circus
trok vacuüm zodra het rampampam
van trommels en voeten begon
het dempte elke handklap alle kreten

En daarna vindt het 'spel' plaats van de identificatie / verstrengeling / personificatie. Zoals in het gedicht nomen est omen:

ik weet het niet meer – of je bestond
en als wat dan ja wie was
je wat als ik je langs de weg gevonden had zoals je nu?
een kreupele hond vindt een uitgewoond beestje

en wie was ik dan – of ik dan
ja wat? een kapot scharnier in je deur?”

Je weet inmiddels dat er sprake is van een verbroken relatie die zelfs voelbaar, leesbaar is in de teksten. Je wordt deelgenoot gemaakt van de twijfels, van de voorkeuren, van de keuzes die de dichter heeft (weergegeven door die Duitse komma: /), zonder dat je merkt wie van de drie “personages” het meest lijkt op de dichter:

“dit is de verkeerde kamer
dit is niet de plek waar het gebeurde
komkom dit is niet de plek die ik bedoel

[…]

komkom
komkomkom

dit is niet de kamer
je weet heus wat ik bedoel”

Simone Atangana Bekono bespeelt met beelden, woorden en perspectieven de leeservaring en manipuleert gericht / doelbewust de lezer met gedichten die bij wijze van spreken stuk voor stuk tegen de muur worden gesmeten die is opgetrokken tussen de personages.

Ondertussen lezen we wat de vrouw zonder hoofd overkomen is:

“daar waar jij me greep terwijl ik danste
stonk het inderdaad naar spuitverf
verschaald bier en woest blazende woofers
shit bonkte zo hard dat mijn shirt omhoog vloog
roffelde tegen mijn kop”

Na dat gedicht aaneenschakeling volgt expliciet wat er gebeurd is met dat alter ego:

“nu ik geen hoofd meer heb
is de pijn ook weg
ik kan rustig visie
verruilen voor spektakel

laag-bij-de-gronds plezier”

Maar dan ben je er echt nog niet, lezer.
Het avontuur gaat verder en verder.
Een heerlijke bundel!


Marshmallow, Simone Atangana Bekon, De Arbeiderspers, Amsterdam, 2024, ISBN 978 90 295 25020

(Wim van Til)