Emma van Hooff (1997) is dichter en schrijver. In 2021 studeerde ze af aan de Schrijversvakschool in de vakken poëzie en toneel. Ze publiceerde gedichten in diverse tijdschriften en ze betrad meermaals het podium. Placebomens is haar debuutbundel.
Placebo: pillen die eigenlijk geen werkzame stoffen bevatten, maar toch pijn verminderen. Veel mensen zullen dit fenomeen herkennen als het placebo-effect. De betekenis van het woord ‘placebo’ is letterlijk ‘Ik zal behagen’. En dit is ook precies wat placebo’s doen: ze verminderen je pijn of onbehagen.
Ze opent de bundel met een citaat van Monika Rinck uit Honigprotokolle vertaald door Miek Zwamborn: Maar kijk, het kwetsbare leven ’s morgens is toch niet niks! Geen verkeerd woord, opstaan, uit het raam kijken, hoe een schemerwereld van zwaailicht opklaart, daar! Een auroravlinder landt, siddert, explodeert.
Ze begint met een overdenking ‘of ik even op dat kruisje kan gaan staan’. Daarna volgen vier cycli gedichten: Oorzaak van mijn onrust (Pandora), Offerlam (Persephone), Wat een kwetsbaar mechanisme (Placebomens) en Zelfs een laatste adem is een adem die ergens leven in blaast (Prometheus).
Pandora, draagster van alle gaven, schenkster van alle gaven, albegaafde en Persephone, Griekse godin van de onderwereld en de lente, dochter van Zeus en Demeter, vrouw van Hades die haar op Sicilië schaakte en Prometheus, ‘hij die vooruit denkt’, in de Griekse mythologie was hij een Titaan. In de strijd tussen de Olympische goden en de Titanen stond Prometheus aan de kant van Zeus de oppergod. Hij verkoos daarmee intelligentie boven brute kracht. Deze drie illustere figuren omringen, omarmen, versmachten (?) de placebomens.
Soms kiest ze voor het gebruik van verzen, in andere gevallen zijn het lappen tekst die de bladzijden vullen. Ze gebruikt geen hoofdletters of interpunctie. Ze gunt de lezer geen of weinig adempauzes. De sterkste gedichten, mijns inziens, zijn de gedichten waarbij ze de keuze maakt om ze in te delen in verzen. De meest aansprekende cyclus is daarmee ook de laatste, Prometheus die intelligentie boven brute kracht verkiest.
Deze bundel opent voor mij een deur naar wat er komt. Ik ben er zeer benieuwd naar. Soms stelde ik mij de vraag om van deze gedichten een theatertekst te schrijven. Ja, dat zou nog eens wat zijn, toch?
Een prachtig fragment uit de slotcyclus: alles is het hete nachtlicht geworden omdat het hete nachtlicht
zo lang standhoudt wil ik de koele kant opzoeken
maar de koele kant van dit bed houdt alleen stand zolang ik
er niet op lig dus blijf ik onder het witte laken
waarvan onzeker is of het een afstoting in stand houdt zoals we
nog steeds niet weten of de volle maan invloed heeft op dit slechte
slapen speculaties dat ons oerinstinct wil jagen de naalden in mijn buik
houden een adelaar in stand eruit erin eruit erin de adelaar
duwt vreemden bij me naar binnen maar ik ben helemaal geen oester
ik maak geen parelmoer aan in paniek
Placebomens, Emma van Hooff, Uitgeverij Atlas Contact, Amsterdam, 2022, ISBN 978 90 254 7083 8
(Frans August Brocatus)