Truus Rozemond is psycholoog, gespecialiseerd
in leerprocessen. Ze werkte aan de Hogeschool van Amsterdam en aan de UvA.
Eerder werden van haar de romans Een
verwaarloosd huis (2015) en Tussenruimte
(2017) gepubliceerd.
De vorm van Ierland lijkt een
wat abstracte titel maar als hij plots in het boek oplicht blijkt hij goed
gekozen en precies op de juiste plek te verschijnen.
Het boek opent met een citaat van Esther Perel.
Een betere introductie tot de roman kon de schrijfster niet kiezen: Het verleidelijke van een affaire is vaak
niet zozeer die nieuwe partner, maar de ontdekking van je nieuwe ik. Esther
Perel is psychotherapeut en schrijfster van de succesvolle en vele malen
vertaalde boeken Erotische intelligentie
en Liefde in verhouding. Zij is
bekend door haar onderzoek naar de spanning tussen de behoefte aan veiligheid
en de behoefte aan vrijheid in menselijke relaties.
Het boek bestaat uit vier delen: I. Zomer 1994, en wat er aan vooraf ging,
II. Herfst 1994, III. Winter 1994/1995 en IV. September 1995. Hierbij valt op dat
het eerste deel het meest omvangrijke stuk van het boek is. De schrijfster
nuanceert ook door Herfst en September als dusdanig te benoemen
waardoor het seizoen en de maand een diepere lading krijgen.
De hoofdpersoon van de roman is Anna. Zij is op
zoek naar een eigen identiteit. Het overlijden van een vriendin vormt een
keerpunt. Mannen zowel als vrouwen, kruisen haar leven. De vraag of iemand
heteroseksueel of homoseksueel is wordt ondergeschikt. Het gaat om meer mens
zijn. Het gaat om grenzen overschrijden maar ook in die relaties grenzen
aangeven, benoemen wat wel en wat niet. En dat niet enkel op seksueel vlak. De
kracht van de roman schuilt in het overstijgende hiervan. Er wordt genuanceerd.
Liefde kent meerdere vormen. Wat vriendschap genoemd wordt is misschien wel
liefde en omgekeerd. Bij deze roman gaat het om een, wat ik wil noemen, ‘universeksualiteit’.
Dat maakt haar zoektocht, langs vrouwen, mannen, interessant omdat de
eenduidigheid, het absolute wegvalt. We zijn als mensen, als we eerlijk zijn,
niet uitsluitend homoseksueel of heteroseksueel. We hebben gevoelens voor beide
seksen. Het is juist een verrijking om daar aan toe te geven. Intimiteit kan
uit een seksuele of een spirituele beleving bestaan of uit beide.
Vanaf de eerste regel raak je betrokken bij het
leven en de reis van Anna. De schrijfster weet op voortreffelijke wijze
ervaringen en feiten in een vorm te gieten die je als lezer en als mens
vervoert. Vervoeren heeft dan een
dubbele betekenis, enerzijds het ‘brengen van één punt naar een ander’ en
anderzijds ‘je in een andere geestelijke staat brengen’.
… Zelf verlang ik niet speciaal naar een man. Ik wil juist leren om
aandacht en intimiteit te ervaren zonder dat ik daar iets tegenover moet
stellen. Denk terug aan een mooie ervaring en laten we verder gewoon vrienden
zijn. Ik houd van je maar niet als minnares.
De vorm van Ierland, Truus
Rozemond, Uitgeverij Magonia, Utrecht, 2019, ISBN 978 94 92241 28 3
(Frans August Brocatus)