Qua vorm oogt deze ‘bundel’ als een gedicht in 53 delen, de inhoud getuigt van vakmanschap (er worden veel stijlfiguren gebruikt die menig dichter jaloers kunnen maken) en naar de titel te oordelen is het geheel opgedragen aan Calliope, de muze van onder meer de retoriek. Maar het is geen gedicht al presenteert het zich wel als zodanig. De ondertitel biedt uitkomst: een tirade!
Apologie voor Calliope is een verdedigingsrede, een rechtvaardiging. In dit specifieke geval is het de verdediging van een bundel die in 2023 uitgegeven is door Uitgeefhuis De Manke God: Op falende furiën, mieren en ander leven van Odile Schmidt.
De schrijver van deze tirade is niemand minder dan de uitgever zelf, Th. Brumming, die in de pen geklommen is om zijn uitgeverij en zijn auteurs te hulp te schieten. Dat doet hij dus op een originele en erudiete wijze.
De aanleiding is een recensie over het debuut van Odile Schmidt die volgens Brumming niet getuigt van een serieuze benadering en daardoor de plank volledig misslaat.
Hij geeft in deze tirade aan waarin de recensent naar zijn beleving tekortschoot. Hij spreekt daarin Calliope toe op een wijze die mij aan de klassieke Griekse en Romeinse filosofen deed denken. Th. Brumming kent zijn klassieken en past hun stijl toe in deze repliek. Na een vrij lange inleidende aanloop komt hij met zijn hink-stap-sprong:
En dan nu Calliope mijn betoog
[...]
Uw recensent
Acht het tevens van zeker belang zijn eruditie te tonen
Door de
Meent hij
Argeloze lezer
Op semiwetenschappelijk
En aldus warrige wijze
In een
Zeker voor een recensie
Uitputtende evocatie uiteen te zetten
Hoe dat nu ongeveer
Zit met die x en die y
Een enkele blik op Wikipedia
Naar mijn mening Calliope
Zou meer dan volstaan
En dan
Waarom Calliope
Eerst de zwaarwegende frase
Met symboliek beladen parlando dat zelden zingt en nimmer danst
Om vervolgens
Wanneer je als lezer verwacht dat uw recensent ons
Een en ander eens haarfijn uit de doeken zal gaan doen
Uw recensent doodleuk verder gaat
Met een vertoog dat over iets geheel anders gaat
(bladzijden 23/24)
De tirade tegen een recensent die in zijn ogen veel te lichtzinnig, gemakzuchtig en misschien wel routineus te werk is gegaan, wordt langzaam opgebouwd tot een vernietigend slot:
En dan Calliope
Jawel het is wonderlijk
Zijn wij inderdaad weer bij die poel
Naar mijn mening
Zwaar riekend
Stilstaand water aangekomen
Om te eindigen
Met waar deze brief zijn aanleiding in te vinden wist
Te weten
Samenvattend
De kwaliteit die uw recensent te leveren wist
De
Naar mijn mening
Zo nare toon die hij aansloeg
Alsook de mijns inziens
Schrikbarende naïviteit
U mag eveneens lezen
Arrogantie
Van uw recensent die
In zijn bescheiden zelfgenoegdzaamheid
Hoogstwaarschijnlijk gedacht heeft
Dat er toch niemand op dergelijk briljant broddelwerk
Reageren kon
Vanwege dat gesloten circuit natuurlijk
(bladzijden 55/56)
Waarna de tiradeur afscheid neemt van 'zijn' Calliope. Deze Apologie voor Calliope is wat mij betreft verplichte kost voor wie recensies gaat (leren) schrijven.
Apologie voor Calliope, Th. Brumming, Uitgeefhuis De Manke God, Julianadorp, s.a.
(Wim van Til)