Zonder doel zien dolen


Een beslist, met de steun van het gemeentebestuur van Schoten, liefde- en smaakvol uitgegeven boek is Zonder doel zien dolen – Gedichten van en voor Alice Nahon. Samensteller Gust Peeters maakte een (op de volgorde van haar bundels zoals die in de DBNL staan, en op de rangschikking in die bundels gebaseerde) chronologische keuze uit het werk van Alice Nahon, en lardeerde die met citaten uit haar correspondentie zoals die werd uitgegeven in het door haar biograaf Manu Van der Aa samengestelde brievenboek Mijn ziel ligt overhoop zoals de koffie met niet beantwoorde brieven.

Daarnaast nodigde Peeters dichters uit om te reflecteren op het werk van de in haar tijd bijzonder populaire en veelgelezen (met een kwart miljoen verkochte uitgaven is zij vandaag nog na Guido Gezelle de best verkochte Vlaamse dichter aller tijden) Nahon, waarbij ze de volledige artistieke vrijheid kregen. Vijfentwintig auteurs gingen op die invitatie in, en de samensteller zelf droeg ook bij. Uit zijn Lotsbestemming: Soms klonk een wanhoopskreet uit duizend dichte monden / in bijklanken van taal en regelmaat ontstemd.

Er staan verrassende confrontaties in het boek. Terwijl de bloemen in Gladiolen Nahon geestdriftig maken (kom, drink van ’t gladiolenrood! / Want in die blommen ligt een gloed, / die bleek gedacht en bleek gemoed / weer gloeien doet….), roepen ze bij Daniel Billiet wrange beelden van winterse hongertijden op: We bedelden vijf bloembollen bij elkaar, / gladiolen. Omdat ons Veertje zo liefjes / glazig lachte, schonk een boer iets wat / hij durfde een aardappel te noemen. // Water was er genoeg. In anderhalve liter / kookten we die gladiolen en die schrompel / patat [….].

Bert Deben zorgt voor een hedendaagse versie van Nahons Avondliedeke (met de befaamde openingsregels ’t Is goed in ’t eigen hert te kijken / nog even voor het slapen gaan) met Nog even voor het slapen gaan / op mijn smartphone controleren / of ik genoeg reacties kreeg / en mensen mij nog steeds waarderen // ik tel de likes en alle hartjes / op facebook, twitter en LinkedIn / op snapchat en op Instagram / op alles wat ik daar verzin […]).

En zo zijn er doorheen heel de bundel regelmatig verrassende ‘spiegelingen’ te vinden.

Indringend: Je kan nooit / in alle talen zwijgen. // Ons vlees is te zwak / om grote dingen / lang in zich te dragen van Tom Driesen. En: ze vinden nergens ’t eigen gezicht / dan in de stille, zwijgende spiegel // in het eigen / stille huis van Jan Ducheyne.

Behalve de geciteerde werden er nog 22 dichters bereid gevonden Alice Nahon voor dit project te eren: Liesbeth Aerts, Monique Bol, Ulrike Burki, Hermine Couvreur, Vanessa Daniëls, Jan Ducheyne, Kees Godefrooij, Elbert Gonggrijp, Goedele Horemans, Anne Meerbergen, Jürgen Nakielski, Leen Pil †, Yanni Ratajczyk, Antony Samson, Vera Steenput, Runa Svetlikova, Frans Terken, Frank Van den Houte †, Shari Van Goethm, Gert Vanlerberghe, Leen Verheye, Tom Veys en Akim A.J. Willems.


Zonder doel zien dolen – Gedichten van en voor Alice Nahon, samenstelling Gust Peeters, eigen beheer, Antwerpen, 2025

(Bert Bevers)