Herlinda Vekemans
publiceert niet met de regelmaat van een klok. Bij haar is het meer als een
passerende komeet; je moet geduld
hebben. Ze laat haar oeuvre traag tot ontplooiing komen. Haar muze vindt ze
vaak in de muziek of althans bij de scheppers ervan. Deze keer kreeg ze Olivier
Messiaen (1908-1992) in het vizier en ze liet hem niet meer los. Gelukkig. De
bundel Kwartet voor het einde van de
tijd behandelt Messiaens geloof (overtuigd katholiek), zijn passie voor
vogels, de natuur en de kosmos en zijn pogingen om met muziek de tijd stil te
leggen.
Bij het recenseren,
begin ik steeds met een bundel losjes te doorbladeren. Ik ga op zoek naar de
verborgen schoonheid, de opvallende beeldspraak, de taalvirtuositeit die de
dichter in zijn werk ergens verborgen houdt. Ik wil verrast worden. Ik speur de
regels af, keer terug, lees opnieuw en wil beloond worden voor zoveel inzet.
Bij Vekemans raakte ik niet voorbij de eerste bladzijden. Ze hielden mij vast,
ketenden mij. De gedichten ontnamen mij de vrijheid om de versregels te
negeren. Vanaf het begin las en herlas
ik strofen om u tegen te zeggen. Herlinda Vekemans serveert op haar
woordenpalet een stroom esthetisch woordgebruik. Zacht kabbelen haar
uitgekiende letters voorbij. Zij brengt lentefrisheid. Ze creëert nieuwe ritmes, jongleert met rijke
prachtige woordenschat en evoceert beelden die in je kop blijven plakken. Ze
schept eveneens een zekere religiositeit. Haar poëzie is een kuur om tot
inzicht te komen. Tussen de regels (De
stad is ook maar een dag / kortstondig
en wispelturig als de wolken / met
fletse geuren die in regenwater / uitlaatgassen en duivendrek uiteenvallen / kauwen
en kraaien verzamelen de dagen / als nog dichte okkernoten die ze van hoog
laten vallen) schenkt zij ons een
universum waar tijd en rust de lezer tot inkeer brengen.
De lezer mediteert
doorheen haar beelden en wordt in zijn haastig zijn geremd. Dan weer gaat ze de
lezer bedotten, ze speelt met hem, ze gebruikt slechte vertalingen via Google
vertaalmachines om ons te waarschuwen en om ons te doen glimlachen. Het is mooi
als een dichter relativeert. Humor is een sterk tonicum en heel vaak ontbrekend
in veel poëziebundels. Ze speelt met het licht dat binnenvalt in kathedralen,
ze wordt betoverd door tijdstille momenten die de voedingsbodem vormen voor
haar impressies. In Kwartet voor het
einde van de tijd zal de lezer onttrokken worden aan wat zijn omgeving te
bieden heeft. De gedichten van Vekemans zijn sublieme donsdekens die de nodige
bescherming schenken in een tijd waar ijsregen en hagelklompen onze dagen
blauwe plekken bezorgen. Deze gedichten zijn vluchtroutes naar evenwicht. Het
woordenspel en de woordenkeus moeten ons inspireren. De bundel is dus niet enkel
een tentakel naar de muziek. Op het einde van de bundel vinden we informatie
over Olivier Messiaen, waar ik veel aan had.
Kwartet voor het einde van de
tijd, Olivier Messiaen
(1908-1992), Herlinda Vekemans, Poëziecentrum Gent, 2015, ISBN 978 90 5655 286
2
(Frank Decerf)