Kwartet voor het einde van de tijd

Herlinda Vekemans publiceert niet met de regelmaat van een klok. Bij haar is het meer als een passerende komeet;  je moet geduld hebben. Ze laat haar oeuvre traag tot ontplooiing komen. Haar muze vindt ze vaak in de muziek of althans bij de scheppers ervan. Deze keer kreeg ze Olivier Messiaen (1908-1992) in het vizier en ze liet hem niet meer los. Gelukkig. De bundel Kwartet voor het einde van de tijd behandelt Messiaens geloof (overtuigd katholiek), zijn passie voor vogels, de natuur en de kosmos en zijn pogingen om met muziek de tijd stil te leggen.
Bij het recenseren, begin ik steeds met een bundel losjes te doorbladeren. Ik ga op zoek naar de verborgen schoonheid, de opvallende beeldspraak, de taalvirtuositeit die de dichter in zijn werk ergens verborgen houdt. Ik wil verrast worden. Ik speur de regels af, keer terug, lees opnieuw en wil beloond worden voor zoveel inzet. Bij Vekemans raakte ik niet voorbij de eerste bladzijden. Ze hielden mij vast, ketenden mij. De gedichten ontnamen mij de vrijheid om de versregels te negeren.  Vanaf het begin las en herlas ik strofen om u tegen te zeggen. Herlinda Vekemans serveert op haar woordenpalet een stroom esthetisch woordgebruik. Zacht kabbelen haar uitgekiende letters voorbij. Zij brengt lentefrisheid.  Ze creëert nieuwe ritmes, jongleert met rijke prachtige woordenschat en evoceert beelden die in je kop blijven plakken. Ze schept eveneens een zekere religiositeit. Haar poëzie is een kuur om tot inzicht te komen. Tussen de regels (De stad is ook maar een dag / kortstondig en wispelturig als de wolken / met fletse geuren die in regenwater / uitlaatgassen en duivendrek uiteenvallen / kauwen en kraaien verzamelen de dagen / als nog dichte okkernoten die ze van hoog laten vallen) schenkt zij ons een universum waar tijd en rust de lezer tot inkeer brengen.
De lezer mediteert doorheen haar beelden en wordt in zijn haastig zijn geremd. Dan weer gaat ze de lezer bedotten, ze speelt met hem, ze gebruikt slechte vertalingen via Google vertaalmachines om ons te waarschuwen en om ons te doen glimlachen. Het is mooi als een dichter relativeert. Humor is een sterk tonicum en heel vaak ontbrekend in veel poëziebundels. Ze speelt met het licht dat binnenvalt in kathedralen, ze wordt betoverd door tijdstille momenten die de voedingsbodem vormen voor haar impressies. In Kwartet voor het einde van de tijd zal de lezer onttrokken worden aan wat zijn omgeving te bieden heeft. De gedichten van Vekemans zijn sublieme donsdekens die de nodige bescherming schenken in een tijd waar ijsregen en hagelklompen onze dagen blauwe plekken bezorgen. Deze gedichten zijn vluchtroutes naar evenwicht. Het woordenspel en de woordenkeus moeten ons inspireren. De bundel is dus niet enkel een tentakel naar de muziek. Op het einde van de bundel vinden we informatie over Olivier Messiaen, waar ik veel aan had.

Kwartet voor het einde van de tijd, Olivier Messiaen (1908-1992), Herlinda Vekemans, Poëziecentrum Gent, 2015, ISBN 978 90 5655 286 2

(Frank Decerf)