Ina Stabergh is niet alleen dichteres,
zij is ook een verdienstelijk jeugdauteur. Haar Ferdinand, een kind in de oorlog is een vlot leesbare jeugdroman, geschreven in een
prettige, heldere stijl. Het boek is ingedeeld in tien hoofdstukken,
voorafgegaan door een introductie, met een speciale opdracht aan de
lezer(tjes): laten we in onze eigen omgeving, onze eigen straat, dorp of stad
een klimaat scheppen van vrede en verdraagzaamheid, want oorlog is het
verschrikkelijkste wat bestaat.
De eigen familiegeschiedenis van de
schrijfster is duidelijk het uitgangspunt. Op de laatste pagina vinden we een
uitgebreide lijst met personages. Ferdinand, de 12-jarige zoon van Prosper, Ina
Staberghs grootvader langs vaderszijde en koster van Halen-Loksbergen, is de
hoofdpersoon. Verwacht u niet onmiddellijk aan een gewelddadig oorlogsverhaal: de
auteur schetst aanvankelijk een nostalgisch tijdsbeeld over het dorpsleven vóór
en tijdens WO I (1913-1918). In de eerste hoofdstukken van Ferdinand, een kind in de oorlog lezen we over de
jaarlijkse kermis en de processie (dé topevenementen in Loksbergen!). Die
van Brussel gaat over
het feestelijk bezoek van Ferdinands tante en oom uit Brussel. Een grappig en
tegelijk griezelig relaas over de dorpslegende van de Kluis van Reinrode
wordt in geuren en kleuren verteld door Prosper. In hoofdstuk zeven krijgt
Ferdinand er warempel nog een broertje bij!
Maar allengs wordt het idyllische
dorpsleven opgeschrikt door schokkende gebeurtenissen. De koster van Loksbergen
leest na schooltijd voor uit de krant en de moord op aartshertog Frans
Ferdinand op maandag 29 juni in Serajevo beroert de hele gemeenschap. Een paar
maanden later worden Duitse verkenners gespot aan de Getebrug en op woensdag 12
augustus rijden Huzaren des Doods, Uhlanen en Kurassiers van de Pruisische
koningin Halen binnen. Aanvankelijke behalen de Belgische strijders,
geholpen door compagnieën uit Hakendover, de overwinning op de Duitsers in de
Slag der Zilveren Helmen (zo genoemd naar analogie met de Slag der Gulden
Sporen). Maar de oorlog duurt voort. Wat volgt: een gruwelijke strijd,
honderden doden en gewonden. Huizen kapotgeschoten of uitgebrand,
roofovervallen door Duitse soldaten, martelingen, de gijzeling van de pastoor.
Iedereen slaat op de vlucht: de koster en zijn zevenkoppig gezin, de
burgemeester, de schepenen en uiteindelijk ook de pastoor.
Jerome, Ferdinands beste vriend, heeft een dagboek
bijgehouden. In hoofdstuk tien kunnen de lezers chronologisch het verloop van
de oorlogsjaren volgen, vanaf januari 1915 tot en met de wapenstilstand op 11
november 1918.
Ferdinand, een kind in de oorlog is een educatief
boek: het relaas van de oorlogsjaren wordt door Ina Stabergh op zodanige wijze
verteld, dat jongeren concreet en accuraat kunnen lezen welke gruwel oorlog
meebrengt: mensen vermoorden mensen. Maar ook volwassenen kunnen dit boekje
smaken. Zij zullen met weemoed terugdenken aan de verhalen van ouders en
grootouders, aan het dorpsleven van toen. Vóór de oorlog was het leven
eenvoudig en waren de mensen blij met een bord broodpap en een zelfgebakken
taart. Na de oorlog zou niets meer hetzelfde zijn.