In een vorig leven speelde Arthur
Japin als acteur o.a. de rol van buurman Marcel Vonk in de tv-serie Flodder en een sekteleider in de soap Onderweg naar Morgen. In 1996
debuteerde hij met Magonische Verhalen,
waarvan er later enkele werden verfilmd.
In 1997 verscheen De zwarte met het witte hart, waarin
Japin het verhaal van Kwasi en Kwame,
Ghanese prinsjes, in de 19de eeuw naar Nederland gebracht en als Nederlanders
opgevoed tot een indrukwekkende roman verwerkte. Het boek kende herdruk na
herdruk, werd vertaald in meer dan tien talen en gaf aanleiding tot dans- en
theatervoorstellingen, een hoorspel en een opera. De zwarte met het witte hart werd in 1998 bekroond met de Lucy B.
en C.W. van der Hoogtprijs en een jaar later met de ECI-prijs voor Schrijvers
van Nu. Ook Een schitterend gebrek,
over de eerste geliefde van Giacomo Casanova, werd tot tweemaal toe bekroond.
Het werk van Arthur Japin heeft
wel vaker een historisch gegeven als uitgangspunt, zoals in De overgave, over het leven van een Amerikaanse pioniersvrouw en Vaslav, waarin de verschillende vormen
van liefde worden belicht die drie mensen uit de intieme kring rond Vaslav
Nijinsky voelen voor de legendarische balletdanser.
De aanleiding voor De man van je leven is echter niet van
historische aard. Japin vond zijn inspiratie in een tv-uitzending over een
terminale vrouw die een nieuwe partner voor haar man zocht, iemand die haar
plaats naast haar man kon innemen.
Wat gebeurt er nu concreet? De
terminaal zieke echtgenote Tilly nodigt Iris uit, de vrouw die zij als haar
plaatsvervangster ziet. Deze Iris blijkt voor haar man Markus echter geen
onbekende te zijn: ze waren minnaars. De verrassende confrontatie van het
drietal vindt plaats in een vakantiehuis op een eiland. Wat zich afspeelt in
amper een paar uur tijd heeft veel weg van een komedie.
Door de veronderstellingen,
verwachtingen, bekentenissen en geheimen die Japin alsmaar laat opduiken en de
vaak geraffineerde spelletjes die hij zijn personages onderling laat spelen op
de raaklijn van passie en wraak, weet hij de (machts)verhoudingen keer op keer
te wisselen. Hoe geestig het bij momenten ook is, het wordt er niet minder
beklemmend om. Voeg daar Japins beschouwingen over liefde, leven en dood aan
toe - in een taal die als steeds even eenvoudig als elegant is - en deze klucht
is tegelijkertijd ook aangrijpend en beklijvend.
Of dit citaat over de dood - die
hij als een personage terzijde laat opduiken - uit De zwarte met het witte hart ook opgaat voor deze roman, laten we
de lezer zelf ontdekken: De dood brengt
iemand soms nader dan het leven. Je draagt wat je lief was voortaan bij je.
Nooit schiet je meer tekort. Niets valt er nog te verliezen. Niemand komt er
nog tussen. Zo stelt de dood dat wat hij ons afneemt, ook voor altijd veilig.
De man van je leven, Arthur Japin, Uitgeverij De Arbeiderspers, Utrecht, 2013, ISBN 978 90
295 8845 4
(Roger Nupie)