Een zeer intrigerende uitgave is Global Night Car, een nieuw project van
de jonge uitgeverij World Internet Books, die opereert vanuit zowel Duisburg am
Rhein, Antwerpen als Hamburg. Het mag dan ook geen verwondering wekken dat de
poëzie in dit fraai vormgegeven boekwerkje ook in het Duits te lezen is. De
Duitse vertaling is van de hand van Fred Schywek. Maar dat is nog niet alles
want er zijn ook Franse (Annie Reniers zette alles naar die taal om) en Engelse
versies (waarvoor Annmarie Sauer verantwoordelijk was). Omdat het werk ook in
het Nederlands te lezen is mag hier gerust gesproken worden van een heus
internationaal initiatief.
Aan Global Night Car schreven Susan Birkeland, Job Degenaar, Peter
Holvoet-Hanssen, Clara Hsu, Devorah Major, Roger Nupie, Annie Reniers, Annmarie
Sauer, Fred Schywek en Bart Stouten mee. Mée ja, want het gaat hier om een
gezamenlijk vervaardigde tekst. Het is aan de lezer om die als een eenheid te
proeven. Want al zijn de namen van de auteurs dan bekend, uit niets blijkt wie
nu exact voor wat verantwoordelijk is geweest. Dat moet een spannende ervaring
geweest zijn voor de betrokken dichters. Normaliter zitten die immers toch
alleen hun eigen werk te sleutelen, waarvoor zij en niemand anders de
verantwoordelijkheid dragen. Chapeau voor de onderneming, want ze mag wat mij
betreft beslist als geslaagd worden beschouwd.
Een fragment als voorbeeld: de oceaan is postkaartkalm / wolken pluimend
doorheen lagen blauw / rokerig, roodborstei, donkere zijde, / Venus flirt met
de komende nacht / de maan verdikt als een voor een / vuren beginnen te
bloesemen langs de kust. In
het Engels luidt dat zo: the ocean is
postcard calm / clouds feathering through layers of blue / smokey (dat moet
natuurlijk smoky zijn – BB), robin’s egg, dark silk, / Venus flirts
with the oncoming night / the moon fattens as one / by one fires start to
blossom along the shore. Om nog meer te kunnen vergelijken ook het
Duits: der Ozean ist postkartenstille /
Wolken federleicht durch Schichten von Blau / rauchig, Rotkelcheneier, dunkle
Seide, / Venus flüstert mit der aufkommende Nacht / der Mond wird fett als nach
und nach / die Feuer leuchten an der Küste. En vooruit, ook het Frans: l’océan est d’un calme de carte postale /
des nuages duvetant à travers des chouches de bleu / enfumé, oeuf de
rouge-gorge, soie foncée, / Vénus flirte avec la nuit tombante / la lune
grossit quand, un à un / des feux commencent à bourgeonner le long de la côte.
Beslist boeiend om naast elkaar
te lezen. Verwarrend soms ook. Want ineens zit ik me af te vragen waarom het in
drie talen om een roodborstei gaat, en in één (het Duits) om roodborsteierén. Global Night Car is een wonderlijk
ding, dat ook nog eens mooi vormgegeven is. Je kunt deze bundel meermaals en op
verschillende wijzen lezen. Een aanrader!
Global Night Car, diverse dichters, World Internet Books,
Duisburg-Antwerpen, 2012, ISBN 9 783844 811674
(Bert Bevers)