Een debuutbundel is altijd iets
speciaal. Het is als een nieuwe relatie; wat zal het worden? Is het de moeite?
Zal de opwinding blijven of is de oefening uiteindelijk veel te vermoeiend? Of
moeten we geduldig zijn? Ann Van Dessel is dorpsdichteres van Haacht. Dorp?
Toen ik jaren terug ten huize Karel Jonckheere een babbel met de grootmeester
had, leek de omgeving niet op een dorp. Maar goed deze dorpsdichteres dus,
heeft haar gedichten uitgespreid over 6 cycli.
Met zwijgen gewapend bevat vooral mijmeringen, nostalgische
metaforen waarin een sterk persoonlijk vocabularium wordt gehanteerd. Als de
lezer de moeite doet om traag en beheerst te lezen, zullen de dubbele
zinnigheden charmeren. Typografisch vermijdt Ann Van Dessel hoofdletters; een
keuze. Ook buitenlandse oorden drijven haar om in de pen te kruipen en daarvan
verslag te doen. De dichteres schuift anonieme personages naar voor die op hun
beurt grenzen doorbreken en universeel worden. Dan weer worden de versregels
filmische opnamen van tenger integere momenten.
In De kant van de kering lezen we kanttekeningen bij menselijke
drama’s. Die fragmenten uit een bestaan zijn zeer subtiel beschreven, zo fijn en
zacht als de beste batik. De kern van de boodschap is uitgepuurd, spanningverhogend.
De schrijfster houdt haar versregels kort. Zo bedwingt ze haar woorden tot
authentieke poëzie.
Bananendozen bestreelt de kindertijd. In deze reeks worden
associaties opgeroepen die de onmogelijkheid van de terugkeer daarheen bewijzen,
maar er wordt toch getracht de sentimenten terug te brengen. De dichteres wordt
sjamaan.
vaart
ze fluit de school uit, stopt
haar jeugd in bananendozen onder
en trekt een huis om zich heen
de nieuwe gordijnen
staan haar beeldig
wanneer ze ’s morgens
het raamop de wereld wijd open lacht
dan vouwt ze, groot
als een mens,
de stad open en
scheurt op de fietshaar versgebakken leven door
Wat in heel wat poëziebundels
aanwezig is, is de herinnering aan de vaderfiguur. Ook in de cyclus De zon sloeg in is dit het geval. Het
gemis, het verlorene en de hopeloosheid drijven de dichteres tot het schrijven
van deze gedichten. Zij hoedt zich er voor niet melodramatisch te worden en
nergens kon ik voorspelbare beeldspraak of versregels vinden. In dit deel laat
Ann Van Dessel de anekdotiek toe zonder storend te worden. Bij haar geen
banaliteit.
En nergens is haast is de cyclus die deze puik uitgegeven bundel
afsluit. Doorheen dit werk schraapt de dichteres aan haar taal tot elke ballast
verdwijnt en de balans een sierlijk evenwicht tussen spielerei en hoogst
persoonlijke woordassociaties vindt. Soms zijn er verdraaide invalshoeken die
de semantiek versterken. Bij Ann Van Dessel krijg je dubbele bodems die een
glimlach op je lippen toveren. Het resultaat is beeldspraak en poëzie die
getuigen van klasse, echtheid en spontaneïteit. Een kei in duren is het debuut van een klaar en ontegensprekelijk
gerijpt talent. Ann Van Dessel lijkt mij een humane dichteres zonder
hoogheidwaanzin. Echt de moeite waard!
Een kei in duren, Ann Van Dessel, Uitgeverij P,
Leuven, 2012, ISBN 978-94-91455-03-2
(Frank Decerf)