Een kei in duren

Een debuutbundel is altijd iets speciaal. Het is als een nieuwe relatie; wat zal het worden? Is het de moeite? Zal de opwinding blijven of is de oefening uiteindelijk veel te vermoeiend? Of moeten we geduldig zijn? Ann Van Dessel is dorpsdichteres van Haacht. Dorp? Toen ik jaren terug ten huize Karel Jonckheere een babbel met de grootmeester had, leek de omgeving niet op een dorp. Maar goed deze dorpsdichteres dus, heeft haar gedichten uitgespreid over 6 cycli.
Met zwijgen gewapend bevat vooral mijmeringen, nostalgische metaforen waarin een sterk persoonlijk vocabularium wordt gehanteerd. Als de lezer de moeite doet om traag en beheerst te lezen, zullen de dubbele zinnigheden charmeren. Typografisch vermijdt Ann Van Dessel hoofdletters; een keuze. Ook buitenlandse oorden drijven haar om in de pen te kruipen en daarvan verslag te doen. De dichteres schuift anonieme personages naar voor die op hun beurt grenzen doorbreken en universeel worden. Dan weer worden de versregels filmische opnamen van tenger integere momenten.
In De kant van de kering lezen we kanttekeningen bij menselijke drama’s. Die fragmenten uit een bestaan zijn zeer subtiel beschreven, zo fijn en zacht als de beste batik. De kern van de boodschap is uitgepuurd, spanningverhogend. De schrijfster houdt haar versregels kort. Zo bedwingt ze haar woorden tot authentieke poëzie.
Bananendozen bestreelt de kindertijd. In deze reeks worden associaties opgeroepen die de onmogelijkheid van de terugkeer daarheen bewijzen, maar er wordt toch getracht de sentimenten terug te brengen. De dichteres wordt sjamaan.

vaart

ze fluit de school uit, stopt
haar jeugd in bananendozen onder
en trekt een huis om zich heen

de nieuwe gordijnen staan haar beeldig
wanneer ze ’s morgens het raam
op de wereld wijd open lacht

dan vouwt ze, groot als een mens,
de stad open en scheurt op de fiets
haar versgebakken leven door

Wat in heel wat poëziebundels aanwezig is, is de herinnering aan de vaderfiguur. Ook in de cyclus De zon sloeg in is dit het geval. Het gemis, het verlorene en de hopeloosheid drijven de dichteres tot het schrijven van deze gedichten. Zij hoedt zich er voor niet melodramatisch te worden en nergens kon ik voorspelbare beeldspraak of versregels vinden. In dit deel laat Ann Van Dessel de anekdotiek toe zonder storend te worden. Bij haar geen banaliteit.
En nergens is haast is de cyclus die deze puik uitgegeven bundel afsluit. Doorheen dit werk schraapt de dichteres aan haar taal tot elke ballast verdwijnt en de balans een sierlijk evenwicht tussen spielerei en hoogst persoonlijke woordassociaties vindt. Soms zijn er verdraaide invalshoeken die de semantiek versterken. Bij Ann Van Dessel krijg je dubbele bodems die een glimlach op je lippen toveren. Het resultaat is beeldspraak en poëzie die getuigen van klasse, echtheid en spontaneïteit. Een kei in duren is het debuut van een klaar en ontegensprekelijk gerijpt talent. Ann Van Dessel lijkt mij een humane dichteres zonder hoogheidwaanzin. Echt de moeite waard!

Een kei in duren, Ann Van Dessel, Uitgeverij P, Leuven, 2012, ISBN 978-94-91455-03-2

(Frank Decerf)