Muurzweet en parels


Avondreizen van muurzweet en parels is de negende dichtbundel van Jenny Dejager. De bundel telt 54 gedichten. Voor de kaft koos de dichteres een eigen schilderij, genaamd Storm. De bundel is niet ingedeeld in cycli, we missen ook een index. Door de veelvuldige invalshoeken en de breed uitwaaierende onderwerpen is het voor de lezer soms moeilijk de interactie te volgen. De thema’s gaan van liefde naar gemis, van onvrede en vervreemding naar een behoefte aan zekerheid.
Jenny Dejager is op haar best als ze schrijft over het kleine meisje dat ze ooit was, maar tegelijk introduceert ze subtiele verzen over schilderen, een kunst waarin ze is onderlegd. Ze draagt poëzie op aan de kunstschilders Lucien Freud en Constantin Brancusi, maar met het gedicht Beproeving vestigt ze de aandacht op een performance van Marina Abramovic with Ulay. De thematiek in dit gedicht is de fragiliteit van de menselijke communicatie: Over de tafel reikt ze naar zijn handen. / Ze kijken elkaar aan alsof ze alleen zijn in een kerk / met rustig licht dat door de ramen valt, licht dat niet wegloopt / Ze puren uit elkaars vingertoppen / … even ademloos en besluiteloos als ijsbloemen op enkel glas.
Jenny Dejager heeft een voorliefde voor metaforen. Sommige beelden zijn geslaagd, andere zijn raadselachtig en misschien wat vergezocht: Twijfel is die kale nek ontdoen van zijn halsband, / met andere woorden even sla zijn in de slazwierder/ als een zuiver blaadje uit de trommel komen / en dan stantepede het woord van zijn schaduw ontdoen.
Deze regels zijn mooi:  In de kromming van mijn pink met de zwijgzame houding / die in mijn leven is gelegd, raap ik onafgebroken takjes op / om een hut te bouwen in het kreupelhout van mijn illusies. / Alsof ik reis naar het perron waaraan ik niet ontkom.
De dichteres gebruikt soms ongewone woorden en uitdrukkingen, zoals rekest (een term uit het burgerlijk procesrecht) en de liefde wordt gestakeband. Stakebanden betekent in het West-Vlaams op een berm van een openbare weg een geit of een schaap vastzetten aan een staak. Stakebanden is een verdwijnwoord,  een woord dat niet meer wordt gebruikt omdat de handeling verdwenen is. Maar wat betekent het rare woord gummus? Jenny komt uit Lo-Reninge, West-Vlaanderen; misschien klinkt daar de g als een h en omgekeerd! Hummus is een dip afkomstig uit het Midden-Oosten, humus (met 1 m) is organisch materiaal in de bodem, ontstaan door afbraak van plantaardige en dierlijke afvalstoffen. Aan de lezer om te raden wat Jenny nu eigenlijk bedoelt!
Avondreizen van muurzweet en parels vraagt misschien enige structurele aanpassingen en een eenvoudiger taalgebruik. Ondanks inconsequenties in de interpunctie (na een punt komt meestal een hoofdletter ) is dit een bundel met potentieel.

Avondreizen van muurzweet en parels, Jenny Dejager, Uitgeverij Boekscout, Soest, 2017, ISBN 978-94-022-3812-9

(Nicole Van Overstraeten)