Sinds 2010 is Janine Jongsma serieus met
poëzie bezig. Daarvoor geselde ze andere katjes: proza, columns, blogs en
artikelen voor online magazines gericht op jonge ouders. Schrijven is voor haar
dus geen nieuwe hobby. Voor mij ligt Gewoon
Logisch; haar poëziedebuut. Qua vormgeving is de bundel geslaagd. Keurig,
strak, respectvol.
In een reeks van 5 cycli brengt de auteur
precies 50 gedichten samen. Toevallig? Haar poëzie is, bij de eerste lezing,
vooral anekdotisch. Ze portretteert haar wereld rondom. Ze analyseert daarbij
de anonieme mens in al zijn grote en kleine kwetsbaarheden. Definieert diverse
vormen van eenzaamheid en communicatiemoeilijkheden. Vaak worden dat
chaotische, intrigerende en vooral verrassende familietaferelen. Ze zoekt naar
acceptatie van de aftakeling die ze overal ziet. Daarbij schuwt zij het morbide
niet. Ze speelt met absurde tegenstellingen en maakt raakvlakken met aparte,
zwarte humor. Jongsma lapt de interpunctieconventies aan haar laars en volgt
haar eigen inzichten. Ze is een gepassioneerde dichteres. Thema’s als de dood,
het kind en de sterfelijkheid doen vaak hun intrede in Gewoon Logisch. Maar het kan ook luchtiger, fijner, speelser.
Getuige Twaalfde zomer:
Het
was mijn twaalfde zomer
die
rook naar chloor en gevulde koek
In
mijn nieuwe bikini voelde ik mij anders
anders
dan alle zomers daarvoor
Toen
waaiden de dagen speels weg uit mijn ogen
mepte
ik met mijn handdoek naar muggen
Maakte
ik een handstand in het gras
deed
bommetje vanaf de duikplank
Nu
knoopte ik plots een handdoek om mijn heupen
was
ik mij bewust van beweging
Dook
naar de bodem van het diepe
hield
mijn adem in tot het niet meer ging
Voor
het eerst liet ik twee mieren over mijn arm kruipen
enkel
en alleen om mijn huid te voelen
Volgde
ik met mijn ogen een wesp
die
hoog wegvloog tussen sluiers van wit en blauw
En
toen jij mijn blik ving
voelde
ik dat mijn wangen niet gloeiden van de zon
Die
zomer liet de dagen vertragen
en
alles in mij moest zich nog bevrijden
Haar parlando-poëzie heeft de juiste
cadans. De keuze van een eenvoudig vocabularium maakt haar gedichten zeer
leesbaar. Ze schrijft helder. Haar werk knelt nergens door hoogdravende
boodschappen. Ze gaat onder de opperhuid van haar personages op zoek naar wat
hen echt determineert. De isolatie van de vergeten mens wil Jongsma in de verf
zetten. En dat kan heel simpel door vanuit alledaagse toestanden tot analyses
te komen die de vinger op de wonde van deze eeuw leggen. Daarom is er bij
Janine Jongsma een gelaagdheid die na lezen, herlezen en overdenken aan de
oppervlakte komt. De gedichten bevredigen de oppervlakkige lezer, maar ook de
kritische onderzoekende lezer zal beloond worden. De selectie gedichten uit de
laatste cyclus Plaatsbepaling krijgt mijn voorkeur.
Janine zal wellicht nog meer bundels op de
markt brengen. Ze heeft een talent voor het schrijven van poëzie dat nog verder
moet ontwikkeld worden. Ze heeft de smaak te pakken, gewoon logisch.
Toch?
Gewoon Logisch, Janine
Jongsma, Stichting Voetnoot, Antwerpen, 2019, ISBN 978 94 91738 55 5
(Frank
Decerf)