Stilte in mij


Dichteres en plastisch kunstenaar Marleen de Crée illustreerde meerdere van haar dichtbundels, waaronder Bloedspiegel: een scenario (2002) en liet zich al vaker  inspireren door het werk van andere kunstenaars, zoals in de bundel Erbarme dich (2017) met gedichten bij beelden van Berlinde De Bruyckere. Met grafica Goedele Peeters werkte ze geregeld samen: Sibylla (2005), Heen en weer (2008), Eilanden (2009) en het tweetalige Over en weer – De part et d’autre (2011).
Stilte in mij is het recentste samenwerkingsproject van beide dames. Deze bij Uitgeverij P luxueus en op groot formaat (30,5 x 21 cm) uitgegeven bundel bevat acrylschetsen en houtsneden van Goedele Peeters en gedichten van Marleen de Crée.
Goedele Peeters tracht door middel van dagboekschetsen in het reine te komen met het verlies van haar moeder. Twee ervan kregen een notitie mee: 326 dagen moederloos en Hove op je verjaardag. Landschappen waarin geen mens te bespeuren valt. Landschappen waarin ze de moeder terug wil oproepen, haar een plaats geven? Omzichtig, met een ingehouden tederheid die ook de Crée in de gedichten weet op te roepen (tussen de woorden groeide een/ eindeloze traagheid, schroom), alsof alles in toom wordt gehouden door de vraag of de stilte bij een dergelijk verlies wel kan opgevuld worden met beelden en/of woorden.

alsof ze pas was uitgegaan,/ alsof ze iemand hoorde in/ haar droom. stilte blies haar/ aan. lakens als een open/ veld in een kamer, wit-/ gesneeuwd met niets. wind/ rolde de schaduwen/ voor zich uit. de bomen/ ademden voorzichtig het verlies.

Twee cycli. De eerste, Stilte in mij, bestaat uit tien vrij korte gedichten. In elk van deze gedichten komt het woord stilte ook letterlijk voor: stilte blies haar aan; een witte stilte glijdt zachtjes in het duister; een roerloze stilte sluipt in de stem; stilte als een schaduw waarin ze kan beginnen; een witte stilte zweeft voorbij; stilte op gerafelde mist; de stilte heeft ze in de kieren van haar gedachten gelegd en toegedicht; een vleugje stilte in haar hart alsof het wist waarop ze wachtte. De tweede cyclus, So long, bestaat uit drie gedichten die kunnen gelezen worden als een herinnering, tast de tijd af: toen onze tijd nog ging liggen als openingsregel van het eerste en toen de tijd er nog niet, nog niet/ was begonnen van het derde gedicht.

De vertalingen naar het Frans (Frans De Haes) en het Engels (Willem Groenewegen) worden voorafgegaan door de twee soberste schetsen van Goedele Peeters, alsof de stilte in het landschap lijkt ingebed.
Wie een verlies in woord en beeld weet te vangen als Goedele Peeters en Marleen de Crée, brengt een ode aan een afwezige die nooit echt weg is. Dat dit geleid heeft tot de indrukwekkende woord-en-beeld symbiose die Stilte in mij is geworden, kunnen we alleen maar toejuichen.

Stilte in mij, gedichten van Marleen de Crée, acrylschetsen en houtsneden van Goedele Peeters, vertalingen naar het Frans door Frans De Haes en naar het Engels door Willem Groenewegen, Uitgeverij P, Leuven, 2018, ISBN 978-94-92339-64-5

(Roger Nupie)