Hoort het om nog zo oneindig veel
Te zeggen
Om dingen te zeggen die ons helpen
Het oord te betreden
Waar we niets weten te zeggen of bijna?
Tot zover een fragment uit het openingsgedicht van Wat ik mogelijk heb gedaan, de eerste bloemlezing in het Nederlands met werk van de Frans-Belgische arts, uitgever en dichter Yves Namur (geboren in Namen!). Zijn poëzie werd meermaals bekroond, met o.a. de Prix Jean Malrieu (1992); de Prix Tristan Tzara én Prix Littéraire du Parlement de la Communauté Française (respectievelijk 2004 en 2005), de Prix Mallarmé (2012) en voor zijn gehele oeuvre met de Prix International Eugène Guillevic (2008).
Er duiken meermaals vraagtekens op in zijn werk, en veel - soms dubbele - witruimtes tussen de regels. Veel wordt in vraag gesteld in deze ‘denkende poëzie’ en tegelijkertijd gerelativeerd. Maar jij, dichter van het petieterige en het nietige,/ Zul je op een dag waarlijk weten wat te leven is,// Eindelijk te leven buiten het gedicht? Of, uit dezelfde bundel, De droefenis van de vijgenboom: Maar wat kan een eenvoudig man/ Als ik vandaag in de regen doen,// Een man als zoveel anderen,// Die enkel wanhopig kan kijken naar de twijfel/ En de vreselijke schoonheid van de dingen? Niet toevallig kreeg het gedicht dit motto van Fernando Pessoa mee: Het raadsel van de dingen, waar is dat?
De zoektocht naar dat raadsel is het hoofdthema in het werk van Yves Namur, waarbij hij het ik, de ander, de werkelijkheid en de draagsteen van de poëzie, het woord zelf, in vraag stelt: Bestaat het woord waarlijk in de wereld? Of: Misschien is het dat/ Wat we woord noemen,// Een ruimte die bestaat uit grote afwezigheden. En wat is de draagkracht van de stem de dichter in dit alles: de echo van iets van niets?
Wat kun je verlangen van de tijd
Wanneer de tijd niets anders kan zijn
Dan de tijd?
Wat kun je verlangen
Van de spinster van de tijd,
Wanneer ze niets anders kan spinnen
Dan zijde en tijd?
Wat kun je verder verlangen van mijn stem
En de echo van mijn stem,
Wanneer mijn stem niets anders kan zijn
Dan de echo van iets van niets?
Tot slot nog deze bedenking: Ik stel me vragen// En soms vraag ik me af wat te doen/ Als het plotseling zou gaan regenen in het gedicht.
Wat ik mogelijk heb gedaan, Yves Namur, vertaling en nawoord Jan H. Mysjkin, Uitgeverij Vleugels (Franse reeks), Bleiswijk, 2021, ISBN 978 94 93186 29 3
(Roger Nupie)
Dan de echo van iets van niets?
De Franstalige poëzie uit België - en misschien wel de Franstalige poëzie tout court - is te weinig bekend bij de Nederlandstalige lezer. Uitgeverij Vleugels is dan ook een welgekomen aanvulling: het fonds van hun ‘Franse reeks’ is bijzonder interessant. We mogen Jan H. Mysjkin - die voor een mooi lopende vertaling zorgde en in zijn boeiende nawoord Namurs dichterschap onder de loep neemt - dankbaar zijn dat we deze schitterende poëzie hebben mogen ontdekken.
Tot slot nog deze bedenking: Ik stel me vragen// En soms vraag ik me af wat te doen/ Als het plotseling zou gaan regenen in het gedicht.
Wat ik mogelijk heb gedaan, Yves Namur, vertaling en nawoord Jan H. Mysjkin, Uitgeverij Vleugels (Franse reeks), Bleiswijk, 2021, ISBN 978 94 93186 29 3
(Roger Nupie)