Droomtijd

Ludo Noens is in Vlaanderen één van de weinige auteurs van hedendaagse fantastiek, een genre dat in ons taalgebied in de vergeethoek is geraakt. Zijn laatste boek, Isa ontwaakt in Droomtijd, bevat drie korte romans. De droomachtige passages sturen het geheel in een fantastische richting; de lezer belandt hierdoor in de grenszone tussen realiteit en het ‘wonderbaarlijke’ en gaat zich afvragen wat er nu objectief gebeurd is en wat slechts in het hoofd van de hoofdpersonage(s). De verhalen zijn spannend, hier en daar ietwat onderbrekend beschouwend, maar steeds getuigend van een grote emotionaliteit. Prettig ook om te lezen door de talrijke filmische verwijzingen en de (zelf)relativerende humor.

In Ontwaken in Eleusis, probeert Leo Koch, een experimenteel fysicus die aan geheugenverlies lijdt, zich via gesprekken met zijn psychiater een levensbepalend incident te herinneren waarvan hij enkele maanden eerder getuige was in Griekenland. Een centraal thema hier is de vraag of een fout gedrag in het verleden ooit weer ongedaan kan gemaakt worden. Is de tijd omkeerbaar? Bestaat er misschien zoiets als een vierde dimensie, waarin verleden, heden en toekomst samen voor altijd aanwezig blijven? 

In Isa danst op spinrag volgen we journalist Colin en zijn vrouw Isa. Rond haar veertigste wil Isa plots een kind, maar na twee jaar is haar wens nog steeds niet vervuld. Uiteindelijk lijkt ze zich bij de zaak te hebben neergelegd en samen gaan ze op vakantie naar de Pyreneeën. Zoals Colin later zal merken, geen toevallige bestemming, want Isa wil naar Lourdes. In het bedevaartsoord stapt Isa (hoewel opgegroeid in een vrijzinnige familie) overtuigd mee in de kaarsenprocessie. Isa, zo blijkt, heeft haar kinderwens nooit opgegeven en is kennelijk bovendien gelovig geworden. En finaal, na drie jaar, is zij zwanger. Maar dan beginnen in hun woning enigmatische dingen te gebeuren, verre van ‘katholiek’…

Bannelingen uit Droomtijd, speelt zich af in de Antwerpse freak-scene van de late jaren zestig. Mars vertelt over zijn confrontatie met de Droomtijd en de wisselwerking tussen deze ‘alternatieve wereld’ en de dagelijkse realiteit. Op een dag ontmoette hij een onalledaags meisje dat als twee druppels water leek op Jean Seberg, Joan of Arc uit de speelfilm van Otto Preminger. Zijn polshorloge trok op een bizarre manier haar aandacht en zij nam abrupt afscheid. Ook Ron, Mars intiemste vriend en kenner van paranormale verschijnselen en lucide dromen, was gefascineerd door dat kleine horloge. Toen Mars, Ron en diens vrienden op een avond naar een hippiekroeg reden aan de rand van Zoerselbos, liep hun uitstap dramatisch af. Ron, die kennelijk van een grapjas een LSD-pil in zijn bierglas had gekregen, ging volledig uit de bol en sprong, ‘zo zot als een mus’,  naakt van het dak van de kroeg. Mars, op zoek naar antwoorden, wordt later, voor het eerst in het ‘kot’ van zijn overleden vriend, getroffen door de akelige vervorming daar van meubilair en decoratieve objecten. Maar ook door een grote filmaffiche aan de muur…

Isa ontwaakt in Droomtijd, Ludo Noens, Portulaan, Ukkel, 2020, ISBN 9789081372343

(Kris Huygen)

 

Een leven vol woorden

Wie in de jaren ’80 en ’90 van de vorige eeuw actief was binnen het literaire tijdschriftencircuit weet waar de naam Ina Stabergh voor staat: een gedreven, geëngageerde, bevlogen schrijfster die van alle markten thuis is, die tal van dichtbundels, romans en gelegenheidsuitgaven publiceerde maar ook allerlei mogelijkheden creëerde om schrijvers, zelfs over de grenzen heen, bij elkaar te brengen!

40 jaar lang trekt ze al aan de kar van de Vlaamse literatuur. Ondanks een aantal persoonlijke tegenslagen bleef zij hard timmeren aan de weg. Een verslag van die tijdreis tussen 1980 en 2020 publiceerde zij onlangs in Een leven vol woorden – Een terugblik van 40 jaar in verhalen, foto’s, publicaties, activiteiten en ontmoetingen. Het boek laat ons met unieke tijdsdocumenten zien hoe Berthy Stas evolueerde tot Ina Stabergh!

In deze ‘autobiografie’ (met dank aan Freddy Jonckers!) beschrijft zij hoe ze de eerste ‘vonken’ van huis uit mee kreeg, wat uiteindelijk in 1982 uitmondde in haar eerste publicatie de novelle Aan de horizon, het jaar daarna gevolgd door de jeugdroman Help! en alweer een jaar later verscheen haar poëziedebuut Gedragen door de wind.  Er zouden nog vele publicaties volgen. In de jaren ’80 publiceerde zij tal van gedichten en bijdragen in een groot aantal literaire tijdschriften, zoals Appel, Bries, Creare, Deus ex Machina, Dietsche Warande & Belfort, Gierik, Handen, Initiatief, ’t Kofschip, Kruispunt, Leuvense Letters, Muzisch Meerdaal, Nioba, Oostland, Plinius, Poëziekrant, Weirdo’s en Wel.

Vanaf 1990 begon zij met het organiseren van lezingen in het Diestse Begijnhof (Literatuur op zondag).  Het jaar daarna werd door haar impuls de grensoverschrijdende literaire vereniging Apollo Diest-Harderwijk een feit. Apollo zou meer dan 200 schrijvers naar Diest halen tijdens de 20 jaren dat de literaire culturele kring de maandelijkse zondagen organiseerde.

In 2006 werd zij de eerste stadsdichter van Diest én de eerste vrouwelijke stadsdichter van Vlaanderen!  In die hoedanigheid schreef zij ook talrijke gedichten over het Hageland die vereeuwigd werden op infoborden langs prachtige wandelingen.

Aan de hand van talrijke dagboekfragmenten (en fragmenten van recensies en interviews) wordt de veelzijdigheid van deze opmerkelijke schrijfster in de verf gezet! Deze worden aangevuld door talrijke bijdragen van sympathisanten  die allen op hun eigen manier Ina Stabergh in de spotlight zetten. Zo zijn er bijdragen van onder meer Suzanne Binnemans, Diane Broeckhoven, Frank Decerf, Luk de Laat, Guido Devos, Charles Ducal, Christina Guirlande, Paul Jacobs, Ingrid Lenaerts, Mark Meekers, Koen Peeters, Edith Oeyen, Brigitte Raskin, Walter van den Broeck, Hubert Van Eygen, Guy van Hoof, Bob Van Laerhoven, Willie Verhegghe, Herwig Verleyen en Erik Vlaminck.

De bijdrage van Erik Vlaminck zegt hierbij alles: Noem haar: Onbaatzuchtig, gedreven, verdreven, onstuitbaar, lenteloot, Fredgenoot, VIP, geheimtip, onvermoed, glimlach, loyaal, royaal, woordkeuze, bijdragen, bijdragend, ziende, Hageland, welkom, pitbull, traditie, stimulans, kans, groeien, bloeien, seizoenen, levensles, zijt maar zeker, esthetiek, fanatiek, schrijven, blijven, beklijven, omgezien, ongezien, zonder erg: Ina Stabergh.

Het prachtige ‘grabbelboek’ wordt afgesloten met een hoofdstuk met foto’s uit het persoonlijke archief van Ina en het Apollo-archief. Prachtige tijdsbeelden uit een tijd waarin literatuur nog overal tastbaar aanwezig was!

Een leven vol woorden – 40 jaar schrijven, Ina Stabergh, Uitgeverij Calbona, Diest, 2020, ISBN 9 789492 954497

(Hubert Van Eygen)