Zuiverheid die ontroering teweegbrengt,
laat zich niet zomaar ondersneeuwen. In het exuberante, veelstemmige en soms
lawaaierige Vigor anorexia van
Norbert De Beule (º 1957) zit voor
wie het aanvoelt en herkent de bottom line van een kwetsbaar bestaan
verscholen.
De bundel is een pulserende woordenstroom,
maar achter al het vertoon gaat iets kleins en breekbaars schuil dat raakt. Dit
paradoxale vinden we al in de titel van de bundel. Vigor anorexia: ‘De kracht
van het magere’. Er begint onmiddellijk iets te wringen. De ondertitel van de
bundel (een misboek) prikkelt dan weer op een andere manier. Zo
kan hij te maken hebben met het katholieke dat, al dan niet ironisch, door de
teksten schemert, maar hij kan ook de gedachte aan een mislukking oproepen of
verband houden met een beleving van gemis (het gemis van overleden ouders).
Het centrale personage (De Beule) beweegt
zich als een fragiele, sukkelende, naar erkenning zoekende mens door de
teksten, maar sukkelt dan wel met de nodige ironie, zelfspot en literaire
virtuositeit.
En hij maakte zich
klein. Boog in de petieterigste gaten om zijn muize-
nissen te
beschrijven. Zijn allerpiepste verdriet. Nee, pieper nog.
(…)
En op een avond
klopte een engel aan zijn deur.
Eigenlijk twee
engelen. Maar de ene engel zei niets, toonde hem alleen
een spiegel.
‘Jij hebt trieste
ogen!’
Keek hem heel
indringend aan.
‘Jij moet daar
dringend iets aan doen!’
Even wou hij
protesteren:
‘Maar ik heb hoogtevrees!’
Maar dan klom hij
naar de zolder. Nam zijn pen.
In bovenstaande fragmenten brengt de
dichter aan het eind van de bundel het overvloedige voorgaande nog eens terug
tot de kern. Niet helemaal overbodig, want hij hanteert een collagetechniek die
niet te zuinig is. Hij stoffeert zijn gemoedsbewegingen zelfs met originele
handschriftjes uit zijn jeugd: (eindexamen
biologie) Beschrijf de voordelen van moedermelk – meest gegeven antwoorden -
smakelijk goedkoop, brandt niet aan, kookt niet over, de kat kan er niet
aanzitten en de verpakking is aantrekkelijk.
De Beule heeft dit soort
hink-stap-springen kennelijk nodig om bij zijn waarheid te komen. Zo veel
geesten rukken aan de kettingen van zijn ziel (vrij naar Couperus) dat hij er
een waar literair spektakel mee kan creëren. In dit bijna theatrale spektakel
zijn vooral de latente waarachtigheid en de momenten van contemplatie te
prijzen.
Hij was een soort
omgekeerde Pinokkio aan de schrijftafel. En
met elk gedicht
trok hij zich ook meer en meer terug in het leven van de
doden en de
naamlozen.
Tot op een dag
plots de lichamen van zijn beide ouders waren verdwe-
nen. En hij drie
jaar lang heftig in paniek raakte.
Intrigerend, irriterend en inspirerend:
verschillende etiketten kunnen tegelijk op Vigor
anorexia geplakt worden. De Beule onderzoekt zichzelf vrolijk en
meedogenloos. Hij komt in de meest benarde en gevoelige zones van de ziel, maar
is niet bang. Mager gaat hier hand in hand met taai. Er is dus niets mis met
dit misboek.
Vigor
anorexia – Een misboek, Norbert
De Beule, Atlas Contact, Amsterdam/Antwerpen, 2019, ISBN 9 789025 457204
(Erick Kila)
