De titel van haar nieuwe bundel Hebben mollen weet van zonsondergangen? duikt op in het gedicht Dagdieren op bladzijde 26. De dichter gaat verder met vragen om al snel duidelijk te maken wie de ‘dagdieren’ zijn:
Dagdieren
Hebben mollen weet van zonsondergangen?
Korten egels nachten als de dagen lengen?
Is een uil bij machte naar zonlicht te
verlangen?
Of zijn het slechts de mensen, dagdieren,
die de luister van het zonlicht vieren met
vreugdevuren, fakkels, led – en
laserlampen
voetzoekers, raketten, hele en bijna-rampen.
….
Hiermee zet Els de Groen meteen de
krijtlijnen uit. Ze stelt hele vragen, geeft halve antwoorden. In deze fraaie
bundel regeren de dieren. Via boerderij- en huisdieren komen we aan bij wilde
en in het wild levende dieren om uiteindelijk te belanden bij de geleedpotigen.
Er zijn veel kooien in de wereld: symbolische in de vorm van sleur en fysieke
kooien met tralies. De meest hermetische kooi is misschien wel de hokjesgeest
die ons denken gevangenhoudt en ons blind maakt voor samenhang. Wie de kooi
opent, weet dat olifanten, kikkers, libellen en bultruggen met elkaar te maken
hebben.
Haar gedichten zijn zorgvuldig
gecomponeerde mini-verhaaltjes die getuigen van een fijne observatie en aparte
inzichten. Ze stemmen ons, mensen, tot nadenken. Vanuit de dieren worden
lijntjes uitgezet naar de mensen, de dagdieren.
Illustrator en politiek tekenaar Len
Munnik zorgde voor prachtige, sobere, hier en daar van een wolkje kleur
voorziene tekeningen en/of mini-schilderijtjes.
Dat Els de Groen een geëngageerde dichter
is hoeft zeer zeker geen betoog. Een groot deel van de opbrengst van de bundel
(inclusief haar royalties) komt ten goede aan een tweetal organisaties die zich
inzetten voor dierenrechten en dierenwelzijn, te werten World Animal Protection
Nederland en Animal Rights, gevestigd in België en in Nederland.
Erwin Vermeulen, Animal Rights
Campagneleider, omschrijft haar poëzie in het voorwoord als volgt:
‘… Wat deze gedichten zo sterk maakt, is
dat alle dieren er in hun eigenheid worden beschreven en daarmee in hun waarde
gelaten. De bundel staat vol prachtige observaties en kleine miniatuurtjes van
dierenlevens. Vooral van wilde dieren die verwondering wekken en respect
afdwingen. Vaak – ironisch verpakt – is er ook een kritische toon om ons mensen
te wijzen op onze arrogantie in de omgang met de planeet en met onze
medebewoners. Terecht vraagt de dichter meer nederigheid van ons mensen.’
Mooie dood
….
Nee, als ik een vlieg was
zou ik willen landen op het
zuurstokroze fluwelige verhemelte
van een kikvorsbek.
Hebben mollen weet van zonsondergangen?, Els de Groen,
Uitgeverij In De Knipscheer, Haarlem, 2021, ISBN 9789493214149
(Frans August Brocatus)