In 2018 publiceerde Hannie Rouweler bij
Demer Press een eerste editie van de bundel Fluittaal (Whistle Language), een editie die zij in 2019 in
een fraaie tweetalige uitgave opnieuw uitbracht.
De cover is intrigerend: een foto van een
zandkleurig gebouw in Sarai Batu, de oude hoofdstad van de Gouden Horde
(Mongoolse Rijk), gesticht door Batu Khan in de 13de eeuw. De titel van de
bundel (Fluittaal) verwijst naar een bijzondere manier van communiceren in
Turkije, waar op theeplantages jong en oud naar elkaar fluiten. Grappig!
Het boekje bevat 89 gedichten, in het
Nederlands én in het Engels. Een wolk van taalgenot voor de lezer, want wat
klinkt poëtischer: ik heb het scherm
uitgezet en ben naar de maan/ gaan wandelen, of: I turned out the screen and went to the moon/ for a walk? De
Engelse versie telt 1 woordje meer, maar ben
gaan wandelen wordt in het Engels went.
Het Engelse idioom is verschillend van het Nederlandse, het antwoord op de
vraag hangt af van de ‘taalempathie’ van de lezer.
Hannie Rouweler heeft deze bundel niet in
cycli opgedeeld, de bundel is niet gestructureerd. Het vinden van een
inhoudelijke rode draad is niet eenvoudig. Rouweler plaatst gewoon alle
gedichten na elkaar, rijgt ze aaneen tot een kleurrijk poëtisch collier. Wij
worden overrompeld door een eindeloze stroom woorden, het parlando vloeit
moeiteloos uit haar pen. De dichteres lijkt waarnemingen, gedachten en
gevoelens ogenblikkelijk en achteloos om te zetten in poëzie.
Toch kunnen enkele trefwoorden haar
dichterschap samenvatten. Hannie Rouweler schrijft geraffineerde
liefdesgedichten. Als geen ander kan zij stemmige (herfst)landschappen oproepen,
zij schildert de zee, de heuvels, de bossen, de dorpen in de kleuren van de
schemering. Haar verzen zinderen van nostalgie en verlangen. Zij evoceert
idyllische taferelen die zich in het verleden hebben afgespeeld, zij reikt naar
wat ooit is geweest, haar liefdes, haar vriendschappen, haar dromen, haar reizen, de plaatsen waar
zij gelukkig was. Toch laat zij voldoende ruimte voor gevoelens van gemis en
melancholie en voor… humor!
Het gedicht Zinkgaten valt op door de ‘vreemde’ titel. Op TV kijkt de
dichteres naar documentaires over verdwijngaten (sinkholes), waardoor
plots mensen, bomen en woningen in de aarde verdwijnen. Hannie weet zich echter
van dit rampengegeven los te maken: nu
dan maar terug naar mijn eigen leven/ dat ik probeer te leiden vanaf het
ontwaken… het heeft te maken met hersengymnastiek alsof/ gedichten schrijven al
niet erg genoeg is..
Maar het mooist zijn toch haar berichten
aan de door haar bewonderde dichters-vrienden. Voor Marina Tsvetajeva schrijft
ze: maar ik heb van je woorden genoten.
Ik hoop dat dat voldoende is./ Je leven ging niet over rozen, maar jij schreef
alleen over rozen/ en daarom ben ik vannacht naar jou op zoek gegaan.
Aan Hadaa Sendoo schrijft ze: ik stuur je/ hierbij een stapel woorden,
want in ons land is het landelijke/ gedichtendag… ik hoop/ waarachtig dat men
in Mongolië niet aan zulke onzin doet en
dat elke/ dag, elk uur de deur openstaat voor poëzie.
Fluittaal/ Whistle Language, Hannie Rouweler, Demer Press, New Edition 2019, ISBN
978-0-244-11452-7
(Nicole Van Overstraeten)