De dag dat alles anders werd

Als onheilspellende titel kan dit wel tellen? Dit duoboek trekt aan door zijn aantrekkelijk omslagontwerp van Mark Heuveling naar een tekening van Sofie Jonckers. De dag dat alles anders werd is ingedeeld in vier perioden tussen 2011 en 2014. Bij hoofdpersonage Berthy wordt het Guillain-Barré Syndroom vastgesteld; een aandoening waarbij het lichaam het eigen immuunsysteem aanvalt. Bij lezing wordt de lezer eraan herinnerd hoe geluk enkel kan gevonden worden in een goede basisgezondheid. Als we de ervaringen van Berthy lezen wordt al vlug duidelijk dat we het materialisme als onbenullig moeten gaan beschouwen. Stabergh & Jonckers schreven een positief boek over een zeer zwaar moment in het leven van een mens. De revalidatie is niet van de poes bij GBS. We leren wat revalideren eigenlijk inhoudt. Afwisselend schrijven Berthy en partner Freddy hun impressies, emoties en herinneringen neer in een poging om de algemene toestand voor henzelf en de mensen rondom hen te verbeteren. De ziekte eist een tol in de relationele communicatie over en weer. Ze blijven echter niet bij de pakken zitten, integendeel zelfs. Freddy begint met zijn eerste observaties neer te schrijven en Berthy zal volgen. Freddy wordt als het ware de medische geschiedschrijver. De begripsinhoud van woorden als ‘wachten’ en ‘afwachten’ krijgen in dit verhaal een heel andere invulling. De beschrijving van het ziektebeeld en daaraan gekoppelde pijnervaringen worden aangevuld met flashbacks doorheen een leven vol gezondheidsproblemen; afgewisseld met reis- en jeugdherinneringen waarin een beeld wordt geschetst van het Vlaanderen van toen. Daarbij komen ook oorlogsherinneringen aan bod en zelfs hedendaagse geopolitieke analyses over de broeihaarden die enkel de vluchtelingenproblematiek verergeren. De dag dat alles anders werd, is dus zeker geen hospitaalromannetje geworden. Geen gejank en gesnotter-werkje. De auteurs geven de lezer filosofische overwegingen mee over hoe zieke mensen zich gedragen. Ze leren ons dat revalidatie naast gedreven professionals ook van de patiënt erg veel inspanning en wilskracht vergt. Ze ondervinden, zien en bevestigen hoe de appreciatie voor verpleegkundigen beter moet. Ze stellen zich moedig op en maken hun mening over het establishment duidelijk.

[…] Verpleging is zonder twijfel één van de zwaarste beroepen en toch is er geen loon naar werk. Bovendien wordt het werk steeds zwaarder omdat men het takenpakket maar blijft uitbreiden. […] Ministers en ‘aanverwanten’ hebben nauwelijks voeling hebben met de werkvloer. Ze leven als het ware in een cocon en beseffen niet eens dat al de vergoedingen en extraatjes helemaal niet in verhouding zijn met de prestaties. Door hun partijpolitieke spelletjes, electorale berekeningen en vooral ‘het met zichzelf bezig zijn’ ontgaat hen datgene wat écht belangrijk is, namelijk het stellen van prioriteiten. […]

Berthy vindt doorheen het hele ziekteproces de innerlijke kracht om haar rotsblok de heuvel op te duwen. Ze maakt door die ingesteldheid atletische vorderingen. Stabergh en Jonckers schreven een moedig boek dat nog jarenlang zijn authenticiteit zal bewaren. Het reikt ook een zorgende hand uit naar toekomstige patiënten…

De dag dat alles anders werd, Stabergh & Jonckers, Uitgeverij Aspekt, 2014, ISBN 97-894-6153-529-0
 
(Frank Decerf)