Ik ben niet mooi


Ton van ’t Hof (Haarlem, 1959) is dichter, poëzie animator, blogger en uitgever. Niet een van de uitsloverige soort (zoals bijvoorbeeld Chrétien Breukers), maar veeleer een stille onderzoekende.

Na het opheffen van zijn interessante uitgeverij Stanza bleek het bloed toch weer te kruipen waar het niet gaan kan en startte hij begin 2019  met de reeks Gaia Chapbooks (gaiachapbooks.com).

Gratis (een te downloaden pdf) of tegen een luttel bedrag (een keurig uitgevoerd boekje) kan de lezer kennis nemen van (voornamelijk) poëzie die de minder gebaande paden volgt. Martin Knaapen, Alain Delmotte en Willem Thies publiceerden onder meer in deze reeks: geen gelikt fonds dus.

Waar tijd al niet goed voor is noemde Ton van ’t Hof zijn eigen nieuwe Chapbook. Die titel geeft perfect de sfeer van de inhoud van deze bundel weer: bijna opgewekte desillusie. In de gedichten vindt een vorm van zelfonderzoek plaats, zonder drama maar met een vleug ironie. Aan het eind van de bundeling staat een soort conclusie in de vorm van een aantal opmerkingen.

Ik ben niet mooi, niet succesvol en heb niet alles op orde.

Ik geloof niet in de maakbaarheid van het leven, heb het te vaak niet

onder controle.

 Ik schrijf dikwijls over wat ik mooi vind, waar ik bang voor ben en

over de dood die niet vermeden kan worden.

Nou, ik geloof dat dit het wel zo’n beetje is

Van ’t Hof doet iets dergelijks vaker. Door de bundel heen komen we aangenaam droog genoteerde ‘opmerkingen’ tegen die het scheppingsproces becommentariëren en het geheel een extra poëtische impuls geven. En zo krijgen we een collectie onderzoekingen die een natuurlijk gevoel voor zuiverheid en voor het experiment uitstraalt.

Uit: Het probleem van aansprakelijkheid

Er zat een vleugje opstandigheid in de lucht,

wat heel opwindend was

en me deed denken: de wereld is aan verandering toe.

De wereld is aan verandering toe.

Ik neem graag mijn verantwoordelijkheid

in mijn gedichten, altijd gedaan.

Aandacht voor wisselwerking is typerend voor een dichter die niet vast wil zitten aan het gebruikelijke en het voorspelbare. In Waar tijd al niet goed voor is bestaat een vloeiende wisselwerking tussen prozaelementen, meer lyrische regels en experimentele uitstapjes. De ingehouden reflecterende toon van de dichter zorgt ervoor dat het resultaat niet geforceerd overkomt.

De Gaia Chapbooks zijn een goed initiatief in een tijd van veel ‘veilige’ (want voorspelbare en hoogst ‘begrijpelijke’) poëzie. In Kandahar Airfield belicht de voormalige beroepsmilitair Van ’t Hof zijn zeer persoonlijke manier van schrijven heel ‘ontwapenend’.

‘Je moet een boek schrijven.’

Maar dat kan ik niet. Als ik begin

blokkeert de toevoer. Er blijft mij niets anders over dan

een ommelands vers, de doedelzakspeler

te midden van een doodstille menigte (…)

Twijfel en onzekerheid kunnen uitstekende drijfveren zijn voor literaire creatie en onderzoek.

Ik heb alle tijd. Ik heb er alle tijd voor.

Tijd om te leren. Van mijn zwakheden & misslagen.

Waar tijd al niet goed voor is, Ton van ’t Hof, Gaia Chapbooks, 2020, ISBN 978-0-244-84263-5

(Erick Kila)