Rose Vandewalle publiceerde drie
dichtbundels: In haar zak een doek van
staal (Wolkbreuk, 1986), Laat de
klok met rust (Fingerprints Productions, 1992) en Verwaaid (bf Ampersand & Tilde, 2006). Daaruit werden
tweeëntwintig gedichten geselecteerd, aangevuld met acht gedichten die verschenen
in diverse bloemlezingen en verzamelbundels.
Annmarie Sauer vertaalde alle
gedichten naar het Engels en het geheel werd boven de doopvont gehouden als Zwanenzang / Swansong, opgedeeld in
drie cycli: ik die niet wist van de tijd /
I who knew nothing of time, einderloze dagen / days without outlook en alles kwijt/ everything lost.
De bundel opent met een gedicht
over Antwerpen, de thuishaven van de dichteres, stad van diamant / van heenvarende schepen / toeters en sirenen.
Haar voorspelling is niet mis te verstaan: op
D-dag zal onze feestneus worden afgerukt / en terwijl de stad krult en brult
van drift/ zal pijn rondkruipen overal door jouw lichaam / en mijn hersens
teisteren // het is een zwarte dagdroom /
dat eens in de niet zo nabije toekomst. Het lijkt wel een liefde-haat
verhouding: Weg wil ik uit haar / wurgende
straten (…) Maar opnieuw word ik aangezogen (…) Al is het maar dat steeds weer
meeuwen van broos/ porselein & eeuwig schreeuwend breken door de straten /
Niets blijft hier evenwel duren. Deze stad is geen haven.
De hoofdmoot van de bundel
bestaat uit gedichten over ouder worden, afscheid nemen, verlies, dementie: van missen, van nooit meer terug…
Nergens leidt dit tot zwaarmoedigheid of sentimentaliteit, alsof de dichteres
aan de zijlijn staat, toekijkt en nauwgezet registreert, weliswaar met een
flinke portie inlevingsvermogen: tussen
tramsporen afscheid van hem nemen / alweer weifelend tussen u en gij / hem
niettemin omarmen geroerd / met iets van bijna tederheid // altijd zal hij me
uitwuiven wankel en/ wapperend in zijn te wijd geworden kleren / het gevoel dat
ik hem achterlaat / op een verlaten en winderig eiland.
Annmarie Sauer stelt dat ze
beoogt de oorspronkelijke tekst zo
getrouw mogelijk weer te geven, al permitteert ze zich lichte deviaties al was
het maar ter wille van klank of ritme.
Indien nodig legt of verlegt ze behoedzaam maar weloverwogen een accent dat
het origineel beslist geen oneer aandoet.
Gemis ligt in wind, die de dronkenman / het vermogen ontneemt te lopen
en het besef / waar de dingen beginnen en waar ze eindigen. / Gemis is komend
en gaand. Als de wind. In vertaling: Loss lays in wind, robbing the drunk / of the means to walk and the
realization / where things begin and where they end. / Loss is coming and
going. Like the wind.
Op de website van Rose lezen we
wat schrijven voor haar betekent: spreken
zonder al te veel ballast, in korte penseelstroken het essentiële weergeven.
Niet alleen daar is ze in geslaagd. Haar poëzie is van een aangrijpende,
diepmenselijke en beklijvende schoonheid.
Alle lof voor beide dames én voor
dodopers voor deze fraai verzorgde en vormgegeven tweetalige uitgave!
Zwanenzang / Swansong (1982-2012,
een selectie / a selection), Rose Vandewalle, vertaling: Annmarie Sauer,
2015, dodopers, Eindhoven, ISBN 978-90-822047-2-8
(Roger Nupie)