Op tederheid betrapt

Rose Vandewalle publiceerde drie dichtbundels: In haar zak een doek van staal (Wolkbreuk, 1986), Laat de klok met rust (Fingerprints Productions, 1992) en Verwaaid (bf Ampersand & Tilde, 2006). Daaruit werden tweeëntwintig gedichten geselecteerd, aangevuld met acht gedichten die verschenen in diverse bloemlezingen en verzamelbundels.
Annmarie Sauer vertaalde alle gedichten naar het Engels en het geheel werd boven de doopvont gehouden als Zwanenzang / Swansong, opgedeeld in drie cycli: ik die niet wist van de tijd / I who knew nothing of time, einderloze dagen / days without outlook en alles kwijt/ everything lost.
De bundel opent met een gedicht over Antwerpen, de thuishaven van de dichteres, stad van diamant / van heenvarende schepen / toeters en sirenen. Haar voorspelling is niet mis te verstaan: op D-dag zal onze feestneus worden afgerukt / en terwijl de stad krult en brult van drift/ zal pijn rondkruipen overal door jouw lichaam / en mijn hersens teisteren //  het is een zwarte dagdroom / dat eens in de niet zo nabije toekomst. Het lijkt wel een liefde-haat verhouding: Weg wil ik uit haar / wurgende straten (…) Maar opnieuw word ik aangezogen (…) Al is het maar dat steeds weer meeuwen van broos/ porselein & eeuwig schreeuwend breken door de straten / Niets blijft hier evenwel duren. Deze stad is geen haven.
De hoofdmoot van de bundel bestaat uit gedichten over ouder worden, afscheid nemen, verlies, dementie: van missen, van nooit meer terug… Nergens leidt dit tot zwaarmoedigheid of sentimentaliteit, alsof de dichteres aan de zijlijn staat, toekijkt en nauwgezet registreert, weliswaar met een flinke portie inlevingsvermogen: tussen tramsporen afscheid van hem nemen / alweer weifelend tussen u en gij / hem niettemin omarmen geroerd / met iets van bijna tederheid // altijd zal hij me uitwuiven wankel en/ wapperend in zijn te wijd geworden kleren / het gevoel dat ik hem achterlaat / op een verlaten en winderig eiland. 
Annmarie Sauer stelt dat ze beoogt de oorspronkelijke tekst zo getrouw mogelijk weer te geven, al permitteert ze zich lichte deviaties al was het maar ter wille van klank of ritme. Indien nodig legt of verlegt ze behoedzaam maar weloverwogen een accent dat het origineel beslist geen oneer aandoet.   
Gemis ligt in wind, die de dronkenman / het vermogen ontneemt te lopen en het besef / waar de dingen beginnen en waar ze eindigen. / Gemis is komend en gaand. Als de wind. In vertaling: Loss lays in wind, robbing the drunk / of the means to walk and the realization / where things begin and where they end. / Loss is coming and going. Like the wind.
Op de website van Rose lezen we wat schrijven voor haar betekent: spreken zonder al te veel ballast, in korte penseelstroken het essentiële weergeven. Niet alleen daar is ze in geslaagd. Haar poëzie is van een aangrijpende, diepmenselijke en beklijvende schoonheid.
Alle lof voor beide dames én voor dodopers voor deze fraai verzorgde en vormgegeven tweetalige uitgave!

Zwanenzang / Swansong (1982-2012, een selectie / a selection), Rose Vandewalle, vertaling: Annmarie Sauer, 2015, dodopers, Eindhoven, ISBN 978-90-822047-2-8

(Roger Nupie)