Een fascinerende kathedralentocht

Voor wie zijn vakantie nog niet heeft geboekt, heb ik een tip: lees de nieuwe dichtbundel van Albert Hagenaars, Cathedra. Laat je meenemen op een fascinerende kathedralentocht, die begint in Noord-Frankrijk en via Vlaanderen eindigt in Nederland.
Het boekje bevat een proloog, een epiloog en een cyclus van zeven gedichten, gepresenteerd in het Nederlands, Engels, Frans en Spaans. De vertalingen zijn van John Irons, Bernard de Coen en Silvia Rubio Samper. Op de cover een duivels fragment uit Het laatste oordeel van Dirk Bouts, een werk dat zich in het Louvre in Parijs bevindt.
De tocht start in Parijs, aan de kathedraal van Saint-Denis, de begraafplaats van de Franse koningen: hun bijeengegaarde resten, verzegeld / door de virussen van een geloof dat dreigender en doordringender/ dan dat van de zeloot uit Genève,/ de argumenten van de Verlichting / of de keffende godin van de Revolutie: / ons peilen in DNA, in nano’s en heelal. De heidens geïnspireerde roosvensters van de kathedraal van Chartres zijn een lust voor het oog: het steeds anders kleurende licht boven / uit het roosvenster, gewijd  aan zon en maan. Maar over de Notre-Dame in Parijs schrijft Albert Hagenaars: Zacht krakend in kalksteen en lood / zuigt het onvermoeibaar voorstellingen / aan die alleen in geheime annalen staan,/ projecteert in een tijdloze gloed / wat de aard van het beest in ons bestemt / wanneer wij bevreesd zijn en wellustig, / ons willen meten met de Meester, vermomd / als Zijn moeder, likkend op onze schoot. Ook het mysterieuze labyrint van Amiens is een bezoekje waard: Betreed, in navolging van ontelbare / pelgrims, de rechte lijnen van marmer / die cirkels zouden willen worden / gelijk mannen de vrouw die in hen schuilt.
Het Lam Gods van de gebroeders Van Eyck, de trots van de Sint-Baafskathedraal in Gent, inspireerde de dichter tot volgende verzen: De luiken knarsten open,/ gezang klonk op en boven de levensfontein, / een teder mekkeren van angst,/ en genot, / te hoog voor een litanie van genade. Boven op de toren van de Sint-Romboutskathedraal in Mechelen is ruimte gereserveerd voor een eventueel goddelijk bezoek: want eens slaat Hij alsnog de verbinding!
Bij de restauratie van de Sint-Janskathedraal in ’s-Hertogenbosch in Nederland werd een grappig beeld van een ‘moderne’ engel toegevoegd, die via een GSM in gesprek is met God: En hier drukt de glimlachende engel,/ op de enige toets van zijn stenen telefoon, / wachtend op het drievoudig antwoord / om ons, als toen, te verstarren in liefde.
Albert Hagenaars weet in elk gedicht een sacrale toon op te roepen. De beschrijving van de architectuur, de beeltenissen, de koningsgraven, de gebrandschilderde ramen, de relieken en de inscripties zijn verweven met poëtische, geschiedkundige, filosofische en religieuze connotaties. De vloeiende Franse, statige Engelse en zangerige Spaanse interpretaties voegen klank en sfeer toe, met als resultaat een tot leven gebracht verhaal van liefde, godsvrucht en verlangen.
 
Cathedra, Albert Hagenaars, Uitgeverij WEL, Bergen op Zoom, 2015, ISBN 90 6230 0995
 
(Nicole Van Overstraeten)