De derde broer van de schrijver overleed onverwacht aan een hartstilstand, alleen, in zijn geliefde Zuid-Frankrijk. Voor de hechte familie, die oorspronkelijk bestond uit tien personen, vier boers, vier zussen, vader en moeder, laat zijn plotselinge eenzame dood een schurend gevoel achter. De schrijver en één van zijn broers vatten het plan op om per fiets in twaalf dagen van hun geboortedorp, Wuustwezel, te reizen naar Banhars, waar hun broer gestorven is. Het boek is een verslag van de reis met enkele vaste onderdelen. Bij elk overnachtingsadres worden gedenkwaardige wedstrijdmomenten uit diverse jaren van de Ronde van Frankrijk vanaf 1950 benoemd die betrekking hebben op de betreffende locatie. Elke dagtocht wordt afgesloten met een passend gedicht uit de bundel Le livre ouvert van Paul Eluard.
Aan het begin van de tocht zijn er vooral ervaringen uit de vroege jeugd, het gezinsleven, het schoolleven. Ook komen herinneringen boven aan de eerste confrontatie met de dood, een klasgenootje dat het leven laat bij een dodelijk verkeersongeluk. De indrukwekkende doodsstrijd die de schrijver als misdienaar, samen met de pastoor op huisbezoek, meemaakt, laat nog altijd zijn sporen na. Het eerste meisje waarop de schrijver, als middelbare scholier, verliefd was, werd op haar brommertje aangereden en stierf datzelfde weekend. Ze leek op Francoise Hardy. Later komen gedachten boven aan vrienden die overleden of die zelf voor de dood kozen.
De broers lijken onderweg weinig over dit alles en over de broer te praten. Ze memoreren hoe hij altijd op zijn fiets zat, maar hun intimiteit is veelal een zwijgende. Er is de onuitgesproken vrees de eindstreep niet te halen, hartstilstand heeft ook de moeder het leven gekost. De schrijver krijgt blaren op zijn billen. Zijn broer, de techneut, verzorgt die liefdevol, net zoals hij de mankementen aan de fiets verhelpt. Hoewel de tocht hen bij tijden zwaar valt, piekeren ze er niet over om op te geven. De derde broer duwt hen voort. Tijdens verschillende verblijven waar zij de betekenis van hun tocht benoemen, opent dit deuren van meegevoel. De receptioniste van een hotel krijgt tranen in haar ogen, haar vader is drie jaar eerder overleden. Dat gemis wordt opnieuw aangeraakt. Ze doet extra moeite een overnachting voor hen te regelen op hun volgende rustplaats.
Wanneer ze hun doel gehaald hebben, vallen ze elkaar geëmotioneerd in de armen. De overige broer en de zussen arriveren met partners. Ze delen hun verdriet om de dode zonder woorden, maar in omhelzing, met tranen. Het schurende gevoel maakt plaats voor berusting.
Het boek is een ode aan het leven, aan familie, aan dierbare vrienden, aan de wielersport. Naast de gedichten van Paul Eluard zijn er gevoelige gedichten van de schrijver zelf naar aanleiding van het overlijden van zijn moeder, het overlijden van andere dierbaren.
Wij vulden ons samenzijn niet
met woorden maar tussen begin
en einde lagen gebaren, tekens
die nu voor altijd voorbij zijn.
Reis naar het einde van de derde broer, Frans August Brocatus, Uitgeverij Amilicious, Breda, 1025, ISBN 978 9493 366954
(Truus Rozemond)