Jazzy combinaties van Guy van Hoof


Dichter Guy van Hoof is best productief. In 2025 verscheen al de bundel De ontdekking van de nacht (Uitgeverij C. de Vries-Brouwers, Antwerpen/Rotterdam) en in ditzelfde jaar laat hij de bundel Combinaties op de lezer los, een hardcover uitgave met op de omslag een werk van Bert Prins aan wie de dichter in De ontdekking van de nacht het gedicht De vrije hand opdroeg en in de nieuwe bundel De rijzende zon.

Het is zijn tweede bundel met uitsluitend jazzgedichten. Eerder verscheen De man die (altijd) terugkwam (2019, Uitgeverij C. de Vries-Brouwers, Antwerpen/Rotterdam). Gedichten uit deze bundel werden opgenomen in Twee soorten adem. Jazz & Poetry in de Nederlandse letteren, samengesteld door Wim Huijser en John Schoorl (Azul Press, 2021). Los van deze twee bundels met jazz als thema doken al eerder jazzgedichten op, ook in De ontdekking van de nacht, waar in het gedicht Waar ben je? Frank S. (Frank Sinatra) met de song I’m gonna live till I die de dichter inspireerde.

Na de inleiding van Bart Madou volgen vier cycli: Het betere gevoel, Nooit of nu, De tijd gaat nu in en What’s next. Daarna volgt nog het gedicht The Modern Jazz Quartet, opgedragen aan Willem M. Roggeman, dat ook werd opgenomen in het huldeboek Willem M. Roggeman, een dichter zonder grenzen (Uitgeverij Liverse, Dordrecht, 2025) dat Andreas van Rompaey samenstelde en waar Guy van Hoof ook aan meewerkte. Tot slot volgen nog enkele recensies over zijn eerste jazzbundel.

Het was onder meer Cannonball Adderley die de dichter inspireerde tot het schrijven van jazzgedichten. Enkele fragmenten uit Uit de tijd gaat nu in, suite voor alt en tenor. De alt is Adderley, de tenor Trane (John Coltrane): ze geven en nemen, alt en tenor,/ wie is wie, wie speelt wat, ze zien de tekens/ dubbel of in tweevoud als een waaier en een wolk (uit Verbazing). Ze steken de koppen bij elkaar/ beter gezegd tegen elkaar aan/ de lippen aan het mondstuk dat een stuk/ van hun lijf is geworden als gereedschap/ om klanken te maken die nog niet bestonden (uit Gereedschap). Coltrane, de heilige en Adderley, de kannibaal/ de middelen heiligen het doel/ ze willen voor iemand onderdoen/ ze verliezen mekaar geen maat uit het oog/ ze betalen hun eigen consumpties/ ze lopen over elkaars schaduw heen (uit Duet).

Veel instrumentalisten, al komt ook Billie Holiday aan de beurt in het gedicht Magnolia: zoete/ sfeer van bloed en ontbindend vlees/ die als en zachte wonde klinkt/ uit de mond van Billie Holiday en wordt Frank Sinatra zeer treffend getypeerd: Sinatra, in tegenlicht, zorgvuldig voorbereid/ maar geoefend in professionele nonchalance.

Guy van Hoof belicht, evoceert en interpreteert niet alleen voortreffelijk de muziek van zijn jazzhelden, maar evengoed wat er bij hen leeft, hun lief en leed, en de impact ervan op de luisteraar. Wat een luxe is dan ook niet toevallig een titel van een van de gedichten.

Combinaties, jazzgedichten, Guy van Hoof, Uitgeverij Liverse, Dordrecht, 2025, ISBN 978-94-92519-94-8

(Roger Nupie)