De werkelijkheid voor gevorderden

In Uit de lucht gegrepen, Alain Delmottes vorige bundel (2013), was hij er een beetje: Warhoofd. In 2002 al werd hij de naamgever van een bundel. De geheel uit het lood geslagen (literaire) afsplitsing van schrijver/dichter Delmotte (Kortrijk, 1957) krijgt in Warhoofds gekkenwerk compleet vrij spel.
De titel van deze verzameling ‘prozastukken, prozagedichten, schetsen, notities, improvisaties, clowneske ingrepen, satire, hyperbolen’ lijkt een pleonasme, maar is het, bij nader inzien, niet. Serieus en zorgvuldig wordt hier een overzicht gecomponeerd van Warhoofds leven, dood en werken. Delmotte begrijpt de hedendaagse wereld in haar idiotie en houdt dit het hele gekkenwerk soepel en aangenaam droogjes vol. Er is sprake van een verfijnde en complexe juxtapositie: het warhoofd getekend in zijn wereld van het omgekeerde, een leefgebied dat (hoewel op zijn  kop gezet) inpasbaar lijkt in de ‘gewone’ wereld. Delmotte laat geen contrast zien met het gewone, hij levert geen kritiek, noch kermt of jammert hij. En toch laat hij in een geheel eigen luchtige toonzetting zien hoezeer onze ‘werkelijkheid’ ook de werkelijkheid is van de omkering. Wat is werkelijk werkelijk? Welke werkelijkheid geldt?

Petit portrait à propos d’une poire
Warhoofd schetst zijn zelfportret

1
Hij is bedreven in het nooit au sérieux worden genomen. Dat er met
hem geen rekening wordt gehouden, hij smeekt erom, het is zijn
zegen.

Van opzij worden geschoven maakt hij een zaak. Plichtsgetrouw
behoort zich laten bedotten tot zijn dagelijkse taken.

Koste wat kost kickt hij op zich uitgerangeerd voelen.

Kunstzinnig en deskundig in gekkenwerk trekt hij weloverwogen
meestal aan het kortste eind.

Dat hij vandaag alweer geen gehoor kon vinden, maakt zijn dag
goed. Maakt zijn dag af.

Al lezende ga je bijna wennen aan de omkering, de verschuiving in de normaalheidsbeleving. En daarmee hebben we gelijk de sterke kant te pakken van dit prettig krankjorume, negen afdelingen tellende, mengelwerk. Warhoofds gekkenwerk prikkelt het beoordelingsvermogen op een cynisch-amusante manier. De vermoeid rakende intelligente lezer, tegenwoordig omgeven door ‘alternatieve feiten’ en betekenisloze taaluitingen, krijgt plaagstootjes. Hij gaat nadenken over zijn eigen verhouding met de werkelijkheid.

We dwalen, we weten dat we dwalen en nemen daarom de
kleur van het klinken van glazen aan en toosten: ‘Dat het morgen in
geen geval beter wordt: maar vandaag, vrienden, vandaag doet ons
dat nog geen kwaad.’

Het lijkt erop dat Delmotte zijn literaire domein gevonden heeft tussen poëzie en proza, tussen waan en werkelijkheid en tussen ernst en spot. In dat intrigerende ‘tussengebied’ beweegt Warhoofd zich als een noodzakelijke tweelingbroer. Hij doorleeft het ongewenste, het onduldbare en het ondraaglijke vanzelfsprekend en relaxed. Hij knaagt daarmee aan de normaalheid en het ‘onnadenkend’ vertrouwde. 
De werkelijkheid begrijpen in een andere (werkelijkheid). Het klinkt gewaagd, zweverig zelfs, maar bij Alain Delmotte gebeurt het. Een originele en subtiele bundel.

Een fotoreeks van dingen waarop je je hebt blindgestaard.

Stills uit de verfilmingen van je melancholie.

Op wit gebleven canvas pogingen tot zelfportret. Ben jij dit wel? En
doet het ertoe?

Warhoofds gekkenwerk, Alain Delmotte, Uitgeverij Stanza, 2017, ISBN 978-94-90401-34-4


(Erick Kila)