Daar is 'm terug

Het is al weer acht jaar geleden dat Wannes Van de Velde op 71-jarige leeftijd de laatste adem uitblies. Wannes, geboren als Willy Cécile Jeannes Van de Velde, maakte vooral naam als de spilfiguur van de Vlaamse folkrevival die in gang werd gezet met zijn langspeelplaat Laat de mensen dansen (1969). Naar het voorbeeld van onder meer The Incredible Stringband gebruikten Wannes – die dol was op flamenco - en zijn muzikanten allerhande destijds eerder in onbruik geraakte instrumenten als doedelzak, draailier, luit, viool en wasbord. In zijn kielzog volgden destijds andere groepen die voor hun repertoire teruggrepen op oude volksliedjes en -teksten als De Kadullen, Het Kliekske en Wannes Raps. Ook Walter De Buck hoorde tot die scene.
In Wannes – Hier is hem terug, gelardeerd met talloze illustraties en foto’s van onder meer Herman Selleslags, schetst Dree Peremans sr. (voormalig VRT-producer) ’s mans levensloop en de relaties die hij onderhield met collega-artiesten als Kris De Bruyne, Dario Fo, Flor Hermans, Roland Van Campenhout en Willem Vermandere.
Peremans zet helder uiteen dat Wannes niet alleen actief was als muzikant en zanger (die ons zulke onvergetelijk mooie liedjes als Ik wil deze nacht in de straten verdwalen en De brug van Willebroek schonk) maar tevens als columnist, decorontwerper en -bouwer, schilder en tekenaar. Het boek is niet alleen een biografie van Wannes Van de Velde, maar tegelijk ook een geschiedenis van de cultuur in Antwerpen in de tweede helft van de vorige eeuw. Legendarische pleisterplaatsen als Gard Sivik en De Muze passeren de revue, galeries als De Zwarte Panter en natuurlijk Wannes’ stamcafés als ’t Half Souke in de Hoogstraat, aan de zijkant waarvan nog steeds Van de Veldes tekst De zwerver is te lezen: Tussen zonnen, tussen manen, / is de zwerver op reis. / Altijd zoekt ’m ander banen / langs de grens van ’t paradijs.
Wannes Van de Velde heeft een stevige stempel gedrukt op het culturele leven van Antwerpen en bij uitbreiding Vlaanderen en Dree Peremans schetst daar in dit kloeke boek een helder beeld van. De auteur was en is duidelijk een fan: “Zonder Wannes zou ik nooit geworden zijn wie ik ben. ‘En zijn kleine kantjes dan?’ vragen mensen wel eens. Ach wat, die zijn niet erger dan die van ieder ander mens, maar niet ieder ander mens heeft zoveel moois nagelaten.” Zijn liefdesverklaring aan Wannes eindigt op bladzijde 540 met een tekst van de maestro zelve:
Als ik zou sterven, / stort dan geen gebeden, / vraagt genen uitleg / aan de goden van ’t verleden. / Waarom klagen? / Iedereen moet van de wereld af, / maar ’t is zo koud, / en veel te stil, zo’n deftig graf. 
Wannes is al een tijdje van de wereld af, maar nog lang niet vergeten. Wannes – Hier is hem terug is een monument van een boek waar hij zonder twijfel fier op zou zijn geweest.

Wannes – Hier is hem terug, Dree Peremans sr., Uitgeverij, EPO, Berchem, 2016, ISBN 978 94 6267 064 8

(Bert Bevers)