Als de lucht valt


Bij Uitgeverij P gaf Ann Van Dessel in 2012 de dichtbundel Een kei in duren uit, en in 2017 de bundel Toverstroming. Nu is er Als de lucht valt. Boven een prachtig citaat van Peter Matthijsen uit De Sneeuwluipaard prijkt de titel van een inleidend gedicht: Stort de tijd in (chronos).

Volgen 50 pagina’s toegankelijke poëzie. Verzen ingedeeld in strofen van (meestal) 4 lijntjes. In totaal 5 cycli met 7, 7, 7, 8, 10 gedichten. De titels zijn antwoorden op wat zou gebeuren als de lucht (op de grond) valt: dan Stort niet alleen de tijd in, maar Zijn alle mussen dood, dan Lopen we naar de maan, Gloeien sterren in het gras, Vliegen we te voet en Meert de hemel op aarde aan! Het laatste gedicht van deze ingenieus opgebouwde bundel, antizwaartekracht, staat op zijn kop. Een naschrift en de inhoudstafel sluiten deze mooie bundel af.

De illustraties (sierlijke zwarte silhouetten van kraanvogels) zijn van Ann Van Dessel zelf. De dichteres ‘strooit’ kraanvogels over het boekje, de plaats van de kraanvogel op de pagina varieert van laag naar hoog, zij vliegen steeds hoger naargelang de bundel vordert. Maar bij de laatste tekst, het onderstebovengedicht, ligt de kraanvogel op zijn rug. Keer de pagina om -  de kraanvogel prijkt triomfantelijk bovenaan!

Wij benaderden Als de lucht valt in vogel- of liever in kraanvogelperspectief. Bij het inzoomen naar de inhoud komen wij tot onze verrassing niet in een apocalyptisch landschap terecht, niet in een soort ‘cyberpunk wasteland’, maar in een concrete wereld, die de dichteres als geen ander weet om te toveren tot een geheel van poëtische ervaringen. Met inbreng (en kennis) van de natuur, op reis in de bergen en aan zee, maar ook gewoon in de omgeving van haar woonplaats. Vooral namen van vogels vallen op: kraanvogels, een reuzenbooteend, een reiger, Canadese ganzen, alpenkauwen enzovoort. Zij kent perfect namen van vlinders in het Latijn. In de vanzelfsprekende alliteratie van het verzamelen van vlinders lezen wij: Urania Ripheus, Appias Nero en Morpho Didii. De dichteres blikt terug in de tijd, draagt verzen op aan geliefden en vrienden. Bij de dood van haar vader zegt zij:  je gaf me nog enkele dagen/ om een brief in de borstzak van/ je zondagse pak te schuiven… fier droeg je mijn laatste/ woorden als een pochet/ het feest van de aarde in.

Ann Van Dessel voelt zich één met de natuur, die zij virtuoos en met alle mogelijke middelen wil verpersoonlijken. Ondanks de licht onheilspellende titels in haar bundel weet zij het tij te keren. De zon verschijnt opnieuw aan de horizon: net aangespoelde schapenwolken/ liggen met honderden te rillen terwijl/ de zon in hun blikveld verdrinkt… niets is wat het lijkt; wisten ze maar dat ze na drie dagen weer zal herrijzen/ het zand zou lang niet zo bijten.

Als de lucht valt is tegelijk een vernuftige én een verrukkelijke dichtbundel!

Als de lucht valt, Ann Van Dessel, Uitgeverij P, Leuven, 2021, ISBN 978-94-93138-63-6

(Nicole Van Overstraeten)