Warhoofds waarheid


Het creëren van een papieren ‘tweelingbroer’ en met hulp van hem de werkelijkheid tegemoet treden. Dichter en essayist Alain Delmotte speelt dit literaire spel sinds 2002 subtiel en kundig.
Het resultaat doet qua vorm niet onmiddellijk aan poëzie denken. Maar poëzie is natuurlijk vooral een onzichtbare kracht die zelfs in een proza-zin of een proza-taalfragment kan zitten.
Het balanceren tussen poëzie en proza: in het werk van de Nieuwgriekse dichter Konstantínos  Kaváfis (1863- 1933) komen we het bij uitstek tegen: een verrassende poëtische kracht in een als proza genoteerde tekst, mededelende zinnen met een nawerking die buiten de grenzen van het verhalende gaat.
In de ‘notities’ die Delmotte zijn personage Warhoofd laat maken schemert Kaváfis fijntjes door. Het zit hem vooral in de toon.

Uit: LEERDICHT OVER JE SUCCES

3.
Nooit vermoed dat wat je tegenviel voor anderen zo mee zou
vallen.

Bij alles wat je deed en verwierf klonk een applaus, zoals een
applaus klinkt in een lege zaal.

Wat je nog boeiender maakt: dat je je van zo veel dingen niet
bewust bent.

Je moet het maar kunnen.

De toon stelt gerust, maar de inhoud schuurt verfijnd. Al in het begin van deze reis door de gemoedsbewegingen van Warhoofd staat dat het leven een gok is. Warhoofds ‘wijsheden’ zijn daar een fatalistische reactie op. Een samenstel van oefeningen in Zen, ironie en stoïcisme: daar doet de door Delmotte gecreëerde innerlijke levensweg van Warhoofd nog het meest aan denken. Als een moderne variant van de antieke stoïcijn Epictetus stommelt onze held door het leven. Omgaan met wat zich voordoet, is gekoppeld aan leerdichten die een gevarieerd gebied bestrijken.

Uit: LEERDICHT OVER DE KERN VAN DE CATASTROFE

4.
Vraag je kinderen, je kleinkinderen naar de kern van de
catastrofe: rampzalig want zonder aarzelen wijzen ze jou aan –
het is hun zekerheid.

Het is een uitgangspunt voor kunst en denken: het besef van de catastrofe, het vermoeden dat je de catastrofe in jezelf meedraagt. Uit dit vermoeden komen berustende commentaren en wijsheden voort. Zaken waaraan  een ander iets kan hebben. Wat in de leerdichten is besloten, is het resultaat van een soort zelfonderzoek en is tegelijk een leidraad voor anderen. Alain Delmotte is met deze bundel volop bezig een Warhoofdig gedachtengoed te ontwikkelen, een ironisch/poëtisch  commentaar op het ‘klimaat’ van deze tijd.
Hij heeft met Warhoofd een bruikbare protagonist gevonden, een speler met een monoloog. Het decor is een sobere ruimte om te denken.

Uit: LEERDICHT OVER HET AANBIEDEN VAN EXCUSES

's Avonds vraag je aan de avond je misschattingen te vergeven.

Dat je je weer van dag hebt vergist.

Dat het vandaag op geen enkel moment 'nu' was maar
tiksgewijs straks-straks, straks-straks.

Waar literaire kunst zich verbindt met het filosofische of het pedagogische liggen dominee en schoolmeester op de loer. Delmotte ontspringt die dans moeiteloos. Warhoofds gezegende staat van onvermogen maakt van het noodlot iets dat bijna gezellig is. Amor fati op niveau.

Warhoofds leerdichten 1, Alain Delmotte, deel 4 Gaia - Chapbooks, 2019, ISBN 978-0-244-79034-9

(Erick Kila)