De
Mongoolse dichter en vertaler Hadaa Sendoo wordt beschouwd als een van de
belangrijkste moderne dichters van de 21ste eeuw. Sinds 1989 publiceerde hij 15
dichtbundels. In 2006 richtte hij de World Poetry Almanac op, met een
internationale keuze aan Engelse gedichten. Hij ontving tal van literaire prijzen,
o.a. in Canada, China, Griekenland, India, Rusland, USA en van de Mongoolse
Schrijversvereniging. Zijn poëzie werd in 30 talen vertaald.
Maar
dit is een primeur: met deze tweetalige uitgave, Mongolian Blue Spots / Mongoolse Blauwe Plekken, verschijnt zijn
werk voor het eerst in het Nederlands. Initiatiefneemster is dichteres en
oprichtster van uitgeverij Demer Press, Hannie Rouweler. Zij vertaalde al
poëzie van o.a. Knut Ødegård (Noorwegen) en Michael Augustin (Duitsland) en
tekent ook nu voor een voortreffelijke vertaling.
Of
Hadaa Sendoo nu over liefde en leven, lijden en dood, vrede of schoonheid
schrijft, vaak met een melancholische ondertoon (ik heb er geen spijt van dat ik veel heb liefgehad/ het spijt me
alleen/ dat ik te vroeg kwam, of te laat), zijn sterke binding met de
natuurelementen loopt als een rode draad door zijn werk en die bieden soelaas
en hoop. Zijn liefde voor paarden en Mongoolse wilde paarden is een ander veel
voorkomend thema: Ik verwacht niet veel/
van mijn leven/ behalve dan wilde paarden zien die de wind najagen (…) Uiteindelijk/ heb ik geen goud/ en zijde
nodig. Indien mogelijk/ geef mij een beetje voer/ voor de nacht, om mijn paard
te voeden./ Ook hij is moe
Het
titelgedicht is een ode aan zijn land: (…) De
blauwe plek, geboren met het symbool van het leven,/ werd in Nood-Amerika
ontdekt/ in de Kaukasus/ en in heel Centraal-Azië/ Het staat bol van inheemse
kleuren/ en zoals bij de Amerikaanse indianen/ onthult het een helder
kleurenpatroon (…) Blauwe plek,
allereerste kleur van de eeuwige hemel/ mijn afstammelingen zouden trots op je
zijn/ de moedervlek/ dat was een verrassing alsof iemand/ wilde Mongoolse
paarden tegenkomt// Blauwe plek, totem van het leven// Het hart van de
steppen…/ het houdt nooit op met kloppen
Het
engagement is niet veraf: Ik ben moe van/
ogen die discrimineren/ vaak hield ik de kaken stijf dicht// Oh mijn vriend!/
waarom schaam je je om in het Mongools te schrijven/ vaak kromp mijn hart
Waar zal de geur
van de wind naartoe gaan?/ Waar zal zijn vergelding vandaan komen?// We weten
niets van/ de huilende wind/ de rondtrekkende wind/ de zingende wind
Waar
de wind naartoe gaat - net als de tijd - dat blijft een raadsel. Dit ligt
besloten in de hartverwarmende poëzie van Hadaa Sendoo: Ik ben er trots op dat ik een goed gedicht heb/ ’t is zoals
paardenogen/ de warmte en het diepe gevoel.// Misschien is dit mijn laatste
schepping,/ ik zal erop rijden om ermee/ over de hele wereld te reizen.
Mongolian Blue
Spots / Mongoolse Blauwe Plekken, Hadaa Sendoo, tweetalig Engels
Nederlands, vertaling Hannie Rouweler, Demer Press, 2018, ISBN
978-0-244-92736-3
(Roger Nupie)