Mongoolse blauwe plekken


De Mongoolse dichter en vertaler Hadaa Sendoo wordt beschouwd als een van de belangrijkste moderne dichters van de 21ste eeuw. Sinds 1989 publiceerde hij 15 dichtbundels. In 2006 richtte hij de World Poetry Almanac op, met een internationale keuze aan Engelse gedichten. Hij ontving tal van literaire prijzen, o.a. in Canada, China, Griekenland, India, Rusland, USA en van de Mongoolse Schrijversvereniging. Zijn poëzie werd in 30 talen vertaald.
Maar dit is een primeur: met deze tweetalige uitgave, Mongolian Blue Spots / Mongoolse Blauwe Plekken, verschijnt zijn werk voor het eerst in het Nederlands. Initiatiefneemster is dichteres en oprichtster van uitgeverij Demer Press, Hannie Rouweler. Zij vertaalde al poëzie van o.a. Knut Ødegård (Noorwegen) en Michael Augustin (Duitsland) en tekent ook nu voor een voortreffelijke vertaling.
Of Hadaa Sendoo nu over liefde en leven, lijden en dood, vrede of schoonheid schrijft, vaak met een melancholische ondertoon (ik heb er geen spijt van dat ik veel heb liefgehad/ het spijt me alleen/ dat ik te vroeg kwam, of te laat), zijn sterke binding met de natuurelementen loopt als een rode draad door zijn werk en die bieden soelaas en hoop. Zijn liefde voor paarden en Mongoolse wilde paarden is een ander veel voorkomend thema: Ik verwacht niet veel/ van mijn leven/ behalve dan wilde paarden zien die de wind najagen (…) Uiteindelijk/ heb ik geen goud/ en zijde nodig. Indien mogelijk/ geef mij een beetje voer/ voor de nacht, om mijn paard te voeden./ Ook hij is moe
Het titelgedicht is een ode aan zijn land: (…) De blauwe plek, geboren met het symbool van het leven,/ werd in Nood-Amerika ontdekt/ in de Kaukasus/ en in heel Centraal-Azië/ Het staat bol van inheemse kleuren/ en zoals bij de Amerikaanse indianen/ onthult het een helder kleurenpatroon (…) Blauwe plek, allereerste kleur van de eeuwige hemel/ mijn afstammelingen zouden trots op je zijn/ de moedervlek/ dat was een verrassing alsof iemand/ wilde Mongoolse paarden tegenkomt// Blauwe plek, totem van het leven// Het hart van de steppen…/ het houdt nooit op met kloppen
Het engagement is niet veraf: Ik ben moe van/ ogen die discrimineren/ vaak hield ik de kaken stijf dicht// Oh mijn vriend!/ waarom schaam je je om in het Mongools te schrijven/ vaak kromp mijn hart
Waar zal de geur van de wind naartoe gaan?/ Waar zal zijn vergelding vandaan komen?// We weten niets van/ de huilende wind/ de rondtrekkende wind/ de zingende wind
Waar de wind naartoe gaat - net als de tijd - dat blijft een raadsel. Dit ligt besloten in de hartverwarmende poëzie van Hadaa Sendoo: Ik ben er trots op dat ik een goed gedicht heb/ ’t is zoals paardenogen/ de warmte en het diepe gevoel.// Misschien is dit mijn laatste schepping,/ ik zal erop rijden om ermee/ over de hele wereld te reizen.

Mongolian Blue Spots / Mongoolse Blauwe Plekken, Hadaa Sendoo, tweetalig Engels Nederlands, vertaling Hannie Rouweler, Demer Press, 2018, ISBN 978-0-244-92736-3

(Roger Nupie)