"Waer iemant duisent vreugden soek. Mijn vreugt is in dees' achterhoek." dichtte de Eibergse dominee Willem Sluyter in de 17de eeuw. Die vreugde vinden ook Hans Mellendijk, Louis Radstaak en Bert Scheuter in hun geboortestreek de Achterhoek. De dichters, die allen het levenslicht zagen in het dorpje Wisch, vormen gedrieën Het instituut Praktische Poëzie (HiPP). In de bijzonder smaakvol vormgegeven bundel TractorTracks en ander landbouwwerkkundig tuig bezingen zij liefdevol de herinneringen die zij koesteren aan hun jeugd in de Achterhoek, en de schoonheid van wat er in de Achterhoek zoal aan agrarisch materiaal bestaat. Dat doen ze in het Nederlands, maar ook in dat prachtig zangerige Nedersaksisch: Wat hei'j ow nów weer bi-j de vore ehaald? / Is't 'n stoomfoekepot? Nea, 't is 'n Hasnomag. / R420. Tweecylinder, diesel, 1959, 19 PK / bouwen vore an vore, de Achterhoek in cultuur, dicht Hans Mellendijk bijvoorbeeld. Kiek de trekker krig vleugels, / trök 'n mooie spräönevlóg (= Kijk de trekker krijgt vleugels, / trekt een mooie spreeuwenvlucht).Ook Scheuter bedient zich in een vers van zijn streektaal: Dat is de plakhakke, / die olde plakhakke, met wörme in de stelle / en een eeuweg stille nakke. // Maor kump de snal aan 't krallen / zóllen zuukt de hänsken neer! / Dan heur i-j luude snallen: waor zol den hiet dan heer? Ook al begrijp je misschien niet alles meteen, deze strofen klinken als een klok. Denk er de stem van Bennie Jolink van Normaal bij, dat helpt!
Louis Radstaak herinnert zich de komst van 'een mechanisch wereldwonder' van de firma Hoopman Landbouwwerktuigen (Hola): nooit meer hoefde je knollen te plukken / met koude blote handen: / altijd in november, / altijd in de regen, / altijd in Aalten.
Mooie regels alom, zoals deze van Bert Scheuter: Dit oude land bevliegt de havik traag. Het boekje is voorts verlucht met onder meer Massey Ferguson met 'kouzak', een knappe ets van Louis Radstaak. Bert Scheuter knipoogt met Onzinnige feestelegie op old gereedschap, den arbeid muu naar die andere dichter die zijn Achterhoekse wortels nimmer verloochende, H.H. ter Balkt en dan met name naar diens bundel Oud gereedschap mensheid moe.
In totaal bevat TractorTracks vijftien gedichten, die elk op zich staan maar als rode draad die mooie gouw in het oosten van Nederland hebben. Een Bolinder-Munktell, een Hanomag, de heidesmid uit Halle-Heide, de hoefsmid uit Kasselder op Sinderen, plakhakke, schrapers en sikkels figureren in deze wonderlijke verzameling poëzie.
Achterhoekers houden van hun land, zoveel is duidelijk. Om met Scheuter te spreken: Dit land was as van vurig vorig leven, / dit land leeft: het is niet bang voor de dood. Hans Mellendijk, Louis Radstaak en Bert Scheuter (die als HiPP in hun streek ook regelmatig het podium betreden) mogen wat mij betreft hun fraaie geboortegrond (ik kom graag in die aangename contreien, als Brabander voel je je er welgekomen) nog dikwijls bewieroken!
Tractortracks en ander landbouwwerkkundig tuig, Hans Mellendijk, Louis Radstaak en Bert Scheuter, Uitgeverij HiPP, Varsseveld, 2011, ISBN 978-90-817464-0-3
(Bert Bevers)