Het verlangen van de zee


Chris Marmenout (Blankenberge, 1951) studeerde Germaanse Filologie (UGent). Zij publiceerde gedichten in Vlaanderen en in Gierik & Nieuw Vlaams Tijdschrift. In 2003 ontving ze in Merendree de Basiel de Craene Prijs voor poëzie. Zij werkte mee als co-auteur en eindredacteur aan diverse literair-educatieve reeksen.

De bundel bestaat uit zeven cycli: Woorden, Werelden, Het verlangen van de zee, Monding, Feniks, Fibrinogeen en Een ongekooid geluk. De cycli Werelden en Het verlangen van de zee bevatten het grootste aantal gedichten, respectievelijk 16 en 13. Elke cyclus wordt voorafgegaan door een citaat. Een divers gezelschap komt aan de beurt: Antje Krog, Robert Frost, Ardyn Halter, José Maria Contursi, Edith Piaf, Anne Dellart, Omar Khayyam. Overdadig. Tot nadenken stemmend.

Het verlangen van de zee klinkt absoluut, niet ‘een’ zee maar ‘de’ zee. Die zee is niet de Noordzee maar een zee in vakantielanden of in andere onbestemde landen. Sommige gedichten dragen een titel, bij andere verzen valt ze als het ware met de deur in huis. Ze gebruikt weinig leestekens. De gedichten golven, vloeien als water.

Jos Daelman merkte terecht op dat de muzikaliteit van de verzen haar grootste troef zijn. Zelf noemt ze: Mahlers violen heupwiegen, wachten op een allegro, een sarabande dansen, een sforzando inzet.

Haar gedichten verlengen het landschap, dichtbij of veraf. Maar ook uiterlijk en innerlijk. Ze noemt en benoemt: geuren en kleuren maar alles is omringd en wordt beheerst door water. Ook in de eenvoud van de beelden die ze schept toont ze haar serene, strelende, helende kracht:

...een bedding zoeken....zegevierend vloeien....spoelen het zand van onze dromen....zeekoeien drijven binnen handbereik....glijden in een heupdiepe zee....de laatste zeilers haasten zich de haven in...en achter de heuvels de zekerheid van de zee...ik schenk je de zee...alleen je naam zwemt mij zo nu en dan vertrouwd voorbij....strand dat zee aan het worden is...wegspoelen wil mijn zee....tot ik boten hoor om mee te varen....het felle licht van blije bootjes...het water aan je lippen...een stoomboot talmt nog even aan de horizon....ook de dierbaarste kajuit schuift over de golven mee....

Bladerend, lezend en herlezend in deze bundel groeit het verlangen naar een altijd aanwezige zee. Een zee die ligt tussen vertrek en aankomst. Een zee die soms het vertrek is, soms de aankomst. Een zee die herinnert aan dierbare levenden en doden.

Een treffende bundel gedichten die in alle seizoenen, op lange avonden, te herlezen valt. Een passend voorbeeld:

ze vroeg zich af
of ze haar tranen mee zou nemen naar het strand
zachtjes in de zee zou leggen
telkens ze er zou komen
zou ze haar verdriet zien zwemmen
zich afvragen
hoe haar pijn tegen andere druppels aan zou schuren
afvijlen misschien
dunner worden
wie weet transparant

zou dit helpen?

doorlooptranen waarachter leven te vermoeden valt
pijn die danst
zich losrukt van haar beklemming
warmte zoekt
smeltwater om bij thuis te komen

Het verlangen van de zee, Chris Marmenout, Uitgeverij C. de Vries-Brouwers, Antwerpen/Rotterdam, 2020, ISBN 978 90 5927 626 0

(F.A. Brocatus)