Hosanna
in den Hoge / zingend / voor een publiek van mongolen en Chinezen / voerden we
/ onze magnifieke verdwijntruc op. Zo eindigde afdeling / gedicht (doorhalen
wat niet van toepassing is) V in de vorige bundel van Jess De Gruyter, Zo
meteen gaat deze kogel een hoop rotzooi aanrichten, en er werd die avond
niet meer gevogeld.
De
Gruyters nieuwe en vierde bundel Als ik je neersteek gorgel je
voortreffelijk nummert gewoon door en opent dus met VI dat zo
aanvangt: ik zing / de slavendrijver / in mij / op een bloedhete / namiddag
/ in West Virginia // ik zing / de schepen / die ik naar de kelder / joeg / de
beesten / die ik uithongerde // mijn plannen // voor wereldheerschappij. Opnieuw
welkom in het universum van Jess De Gruyter.
De
dichter leest niet gaarne voor uit eigen werk, maar terwijl je het leest kun je
je uitstekend voorstellen hoe het zou klinken: staccato, swingend als een
razende soundtrack, ritmisch als de salvo’s uit een machinegeweer. Uiteraard
quasi uit de losse pols afgevuurd door Bruce Willis of verwante types. Want ook
in deze bundel krioelt het net als in zijn eerdere werk van de verwijzingen
naar films en acteurs en actrices. Zo passeren onder anderen Isabelle Adjani,
James Caan, Jimmy Cagney, Alain Delon, Morgan Freeman, Raquel Welch en John
Wayne en spiegelen scènes uit onder meer The Godfather en Die Hard.
Veel
fascinerende doorkijkjes, ook in de moderne, veelal 20ste eeuwse,
geschiedenis. De lezer meent Tony Kurz “Ich kann nicht mehr” te horen kreunen
op de Eiger, te dwalen door de Wolfsschanze, de bommen op Hiroshima en Nagasaki
te zien vallen, van de oorverdovende dreun te schrikken waar Hans Guido Mutke
de mens voor het eerst mee confronteert, de Bende van Nijvel supermarkten te
zien overvallen en Evel Knievel hals, nek en nieren te zien breken.
Deze
bundel klinkt en verbeeldt: hoorde je / de nuances in het knallen / van de
bullenpees // de uitvluchten / mea culpa’s als voorbeeld, en zag je //
hoe die smeerlap / er iemand bij had gehaald / die kon liplezen. We leren
uit Als ik je neersteek gorgel je voortreffelijk voorts dat het heelal
ontstond op een zaterdagavond in oktober (herken ik hier het begin van Caveman?)
en dat het sprookje van Roodkapje nefast voor de wolvenpopulatie was.
Jess
De Gruyter zet mij altijd op verschillende manieren aan het werk. Primo is er
natuurlijk de lectuur van zijn poëzie, secundo het genieten van het ritme
daarvan en tertio het quizaspect: herken ik alle verwijzingen?
in
welke film // doorboort de held / de schurk / met een afvoerbuis / (en laat
deze stoom af)
Goh. The Dead Pool? Veel stoom, maar volgens mij gebruikte Clint
Eastwood een harpoen. Een film met Steven Seagal dan? Ik twijfel.
Alleszins
een tof vervolg op Zo meteen gaat deze kogel een hoop rotzooi aanrichten.
Snel gesneden, flitsend gemonteerd.
Als
ik je neersteek gorgel je voortreffelijk, Jess De Gruyter, ’t balanseer, Gent,
2019, ISBN 978 9079 202696
(Bert
Bevers)