Enkele
maanden geleden kreeg Frederik Willem Daem op de Antwerpse Boekenbeurs de prijs
voor het beste debuut voor zijn verhalenbundel Zelfs de vogels vallen.
In dit boekje, zijn 10 verhalen opgenomen, in lengte variërend van 4 tot 53
pagina’s: Kort bij de zon is het warm, Voorbij de klif,
Zelfs de vogels vallen, Monstertjes II, Het
land dat God vergat, Zodiak, Wild
vlees, Vechtende cirkels,
As seen on tv en
Gota fría.
Het
eerste verhaal, Kort bij de zon is het warm, gaat over een achtervolging
door de voorsteden van Los Angeles. Dennis Parker, een cholo (een
Mexicaans of Indiaans of Spaans bendelid), wordt door de politie achtervolgd in
een duizelingwekkende race: zijn Nissan gaat in vlammen op. Zijn familie ziet alles
gebeuren op tv. Dit verhaal zet de toon:
de
lezer maakt kennis met de
hippe, vibrerende en flitsende stijl van Daem! In eenzelfde tempo raast het verhaal As
seen on tv over de pagina’s: een jonge racer in LA rijdt zich kapot.
Ook helemaal doordrongen van de Amerikaanse way
of life is Het land dat God vergat, dat zich afspeelt in een vestiging
van McDonald’s.
Voorbij
de klif schreef de auteur in 2013 in de schrijversresidentie Biermans-Lapôtre
aan de Boulevard Jourdan in Parijs, in opdracht van deBuren. Het relaas van een
dwaaltocht door nachtelijk Parijs, doorweven met flashbacks en tegelijk
vooruitlopend op de schrijnende finale van de fragiele liefdesgeschiedens
tussen twee Brusselse jongelui die zich roekeloos in Parijs vestigden.
De hoofdbrok in
deze verhalenbundel is echter Zelfs de vogels vallen, een
magistraal samengebald verhaal met filmische schwung, over de opgang en
ondergang van een televisiepredikant in Amerika, verteld door zijn trouwe
echtgenote. Verontrustend en tegelijk hilarisch zijn de verhalen Monstertjes,
Wild vlees en Vechtende cirkels, waarin
kinderen en tieners zich op onthutsende wijze profileren als omgekeerd
onschuldig. Zodiak situeert Daem in een ruimtestation en in Gota
fría vertelt hij over een oudere dame die op vakantie in Spanje nog
een deplorabel liefdesavontuur beleeft.
Daem studeerde
aan het Rits in Brussel en wou aanvankelijk cineast worden. Hij ontpopte zich
echter als een rasschrijver met een wilde, meeslepende verbeelding. Zijn talent
om zich te verplaatsen in de leefwereld van zijn personages is indrukwekkend.
Hij schrikt er niet voor terug de taal van zijn ‘helden’ te gebruiken: pubers bijvoorbeeld
laat hij een uitdagende, seksueel getinte schuttingtaal gebruiken. Daem
schrijft ook zonder schroom onverholen Vlaams. Hij gebruikt het persoonlijk
voornaamwoord ge in plaats van je en de kinderen gaan naar ’t
school.
Tenslotte wil ik
het gevoel voor humor van Willem Frederik Daem vermelden. Ondanks de
aangrijpend-beklemmende sfeer in deze sublieme verhalenbundel is de lach niet
ver weg. De lezer zal zeker binnenpretjes hebben wanneer de kinderen in Monstertjes ruziën om de
tweeënzestigste aflevering van Jommeke
waarin die samen met zijn vrienden naar een eiland vol apen gaat die hen op hun
wenken bedienen...
Zelfs
de vogels vallen, Frederik Willem Daem,
De Bezige Bij, Amsterdam/Antwerpen, 2016, ISBN 978 90 234 9780 6
(Nicole Van Overstraeten)