De tsaar had last van staar


Eindelijk een bundel waarin lachen mag, neen moet. Wouters bewijst dat je met een onderwerp waarover je niks weet, toch ook wel zinnige dingen kunt zeggen. Daar is intelligentie en creativiteit voor nodig. De auteur richt zijn focus op Rusland en geeft aan zijn conclusies een aparte invulling. Het werd een hoogst amusante, ludieke reis doorheen de vergeten geschiedenis van een even verwaarloosd werelddeel. Deze gedichten lees je niet zonder zeer sterk te glimlachen. Het zijn verzen die een breed publiek zullen aanspreken. Ook didactisch is dit werk een prima bundel om mee in het secundair onderwijs aan de slag te gaan.

Er stinkt iets in de Sovjetstaat

Het Russische staatsapparaat
Vindt dat de opwarming van het klimaat
Zijn burgers ernstig schaadt
En besliste dus kordaat
Dat het probleem niet bestaat

Toch voelt de Moskoviet in de straat
Dat de kou niet langer door merg en been gaat
En dat de wodka die ’s avonds laat
Op de keukentafel staat
Minder vlot naar binnen gaat

Al is er aan wodka nog steeds een overdaad
Die leidt tot geleuter en gekkenpraat
Waarvan men bij nacht aan het gaspakken gaat
En ’s ochtenden met een houten kop opstaat
Zwijgzaam aan het koffieapparaat

Maar geen enkele Rus heeft het nog over het klimaat
Daarover zeuren is hoogverraad
Dus kleedt men zich nog steeds vol ornaat
En wanneer men de straat op gaat
Is er niemand die zijn berenmuts of bontmantel thuislaat.

En zo blijkt de beslissing van het staatsapparaat
Uiteindelijk toch weinig adequaat
Want al stijgt de temperatuur met geen graad
Er is nu iets anders dat de burger schaadt:
De niet te harden zweetgeur van een kameraad

Tom Wouters presenteert ons een poëtisch docudrama dat vooral ontspannend en bevrijdend werkt. Zijn verzen hebben een hoog entertainmentgehalte. In 20 rijmgedichten kenschetst hij ‘zijn’ Rusland. Zijn invalshoek start bij via een pseudo-encyclopedisch feit dat hij gaandeweg becommentarieert. De dichter wordt reporter. Zijn verbeelding en kolder scoren hoge pieken. Wouters jongleert als een volleerde nar die toch af en toe tot kritische opmerkingen komt. Zijn metaforen verrassen en zijn geforceerde rijmen vormen hier geen beletsel. Hij houdt het simpel. Hij gebruikt een verstaanbare taal. Daar waar moeilijkere termen als: gospakken, Mantsjoe, plebejisch of spesnatz moeten gebruikt worden, voorziet de publicatie een verklarende woordenlijst. Handig. Zijn gedichten doen denken aan Drs. P. Ze hebben de kracht om op een podium tot hun recht te komen. Het is jammer dat deze uitgave niet voorziet in een bijhorende cd met enkele van de gedichten door Wouters zelf voorgelezen. De bundel is spielerei van de hoogste plank. Hij lacht met zijn lezers en lacht vooral met zichzelf. Hij relativeert het belang van de poëzie en bekijk de wereld doorheen een humoristische caleidoscoop. In zijn inleiding wenst hij de lezer veel leesplezier en dat heb ik zeker ervaren. Bedankt Tom!

De tsaar had last van staar, Tom Wouters, Uitgeverij Voetnoot, Antwerpen, 2019, ISBN 9 78941 738371

(Frank Decerf)