Hans Mellendijk (° Wisch, 1951) is een creatieve duvel-doet-al. Hij is behalve
verwoed blogger vormgever, columnist (voor De Gelderlander), organisator en
dichter. Eerder verscheen werk van hem in uitgaven van het HiPP, Het Instituut Praktische
Poëzie, en in verschillende bloemlezingen en literaire tijdschriften. Nu is er Lumen, zijn debuutbundel.
Brakke bloemen op de brik
geschikt. / Gedachten gepakt, gewogen, gewikt. / Helderder kan ik ’t nu niet
krijgen. / Om over betekenis maar te zwijgen. In Kelderhelder lijkt de
dichter zich af te vragen of zijn boodschap(pen) wel overkom(t)(en). Wat mij
betreft wel, kelderhelder zelfs. Hij is op zoek naar verloren verbanden, ontstemde bekomst. Hoewel ik maar een
eenvoudige ἀλφα ben en amper een notie heb van de exacte wetenschappen,
ontroert het me hoe Mellendijk zich door βἐτα-schoonheid laat verrukken. Door de
atoomdikte van grafeen bijvoorbeeld, voor de uitvinding waarvan Andréj Geim en
Konstantin Novoselov in 2010 de Nobelprijs Natuurkunde ontvingen. Ik heb
daarbij geen enkel beeld, maar Mellendijk ziet er de pracht onverbiddelijk van
in: Zo helder klip en klaar / daar teken
ik voor. Dat geldt ook voor de Kepler 62e, de Kepler 62f, koolzuurlawines,
magnesiumperchloraat, het werk van de astronoom Clyde Tombaugh, en de GW 150914:
Vanuit de achtertuin van ons heelal /
slechts anderhalf miljard lichtjaren ver / een knetterhelder signaal. / De
Einstein-vergelijking bewezen. / Alberts stinkende gelijk. De grote lijnen
van de relativiteitstheorie zijn me enigszins bekend, en ik geloof ook best in
de mogelijkheid van tijdreizen, maar op andere momenten geloof ik nog steeds
dat we in 1969 gefopt zijn en dat de maanlanding (knap, dat wel) in elkaar is
geknutseld in een studio in Hollywood. Voor Hans Mellendijk echter zijn al die
dingen waar ik eerst voor moet googelen of ze wel bestaan bijna concrete
werkelijkheid. Hij heeft het over slechts
anderhalf miljard lichtjaren. Sléchts….In Bewogen tekeningen schrijft hij: alles / golft voel / de rilling door beweging / voel de trilling van
het bos // energie / oerknal. Ik ken in onze poëzie niet veel dichters die
zo vertrouwd zijn met de exacte wetenschappen (Gerrit Krol zaliger, Maria van
Daalen – veel meer schieten me er niet te binnen).
Behalve door fenomenen uit natuur- en wiskunde laat Hans Mellendijk (die
ook in Vlaanderen niet helemaal onbekend is: hij trad meermaals op in het
Antwerpse) zich ook regelmatig inspireren door beeldende kunst. Door de olieverfschittering voor langere duur
waarvoor Vincent van Gogh verantwoordelijk was bijvoorbeeld, door Niek Kemps’ Peepshow (die tijdens Documenta 8 in
Kassel was te zien) of door een tekening naar Maarten Biesheuvels verhaal Brommer op zee.
Lumen bevat ook het lange vers Zienderogen, dat drie jaar geleden werd uitgevoerd in de muzikale
voorstelling Klinkende Klanken door
fanfare AMDG Wehl. Het is het meest talige en tegelijkertijd het langste
gedicht in deze bundel. Lumen is een
intrigerend debuut dat behalve door leraren Nederlands ook door leraren
natuurkunde genoten kan worden….
Lumen,
Hans Mellendijk, Lightning Source, Varsseveld, 2016, ISBN 978 1 36 430374 7
(Bert Bevers)