De Utrechtse dichter Ingmar Heytze is met De man die ophield te
bestaan ondertussen toe aan zijn 15de bundel. De afbeelding op
de cover is grappig. Een man verdwijnt achter een lijst, met daarin vermeld de titel, de naam van de
auteur en de uitgeverij.
Onlangs werd Ingmar Heytze vader en daar gaat deze bundel over.
Beginnend met een citaat uit Alice in Wonderland van Lewis Caroll
(Nee maar! Ik heb vaak een kat zonder grijns gezien, dacht Alice, maar een
grijns zonder kat! Nog nooit in mijn leven heb ik zoiets raars gezien!)
heeft hij het 41 gedichten lang over deze gebeurtenis. In zijn verantwoording
somt de dichter namen op van dichters die hem hebben geïnspireerd waaronder
Gerrit Komrij, Alain Tournier, Ellen Deckwitz, Mustafa Stitou en Ramsey Nasr.
De bundel is niet ingedeeld in cycli. Toch suggereren 3 echogedichten
een structuur: het relaas over de zwangerschap van zijn vrouw Anouk, vanaf de
eerste echo tot de laatste, is gespreid over 26 gedichten. Iemand wijst je
op een hart. Het is een peperkorrel klein. / Het trommelt als bezeten in het
zwart /… En: Als je beweegt ben ik op slag vergeten wie ik was /… Nog
twintig weken en er stapt een vader uit mijn as. En: Hierna zul je dicht zijn, / Overvol van top tot teen / gekleed in
huid. We zwijgen, / kijken voor het laatst dwars / door je heen, een waterdier
/ op weg naar het droge.
Fundamenteel verwoordt Ingmar Heytze in deze bundel een van de meest
aangrijpende ervaringen in een mensenleven. De geboorte van een kind is een
vreugdevolle gebeurtenis - en tegelijk een aartsmoeilijke oefening voor de
ouders. De dichter beseft zich terdege dat het nieuwe leven ruimte opeist:
zowel de moeder als de vader staan een deel van zichzelf af, hun persoonlijkheid
verdwijnt om plaats te maken voor een nieuwe ik. Het lijkt of ouders en kind
tegelijk geboren worden: Langzaamaan begin ik te begrijpen / dat we alle
drie tegelijk geboren worden. / Je vader is niet snel in zulke dingen, / zingen
kan hij ook niet goed, / gelukkig heb je nog een moeder.
In de laatste 15 gedichten wordt de dichter op tedere wijze
geconfronteerd met zijn vaderschap. Bij de geboorte voelt de dichter zich een
beetje overbodig: Iedereen in de behandelkamer vraagt zich af / wat moet dat
oude kind hier nog, / wat is hij meer dan een grijns zonder kat, een verlegen
fluittoon / in de schemering, wachtend op antwoord. Al gauw ontdekt hij
zijn vadergevoel, hij wil zijn dochter beschermen: Ik ben de laatste man
tussen jou / en de wereld. Alles moet ik stoppen / voor het je kan raken…
Niemand, hoor je. Niemand komt erdoor.
Ingmar Heytze schrijft
verrukkelijke verzen. De man die ophield te bestaan is een heerlijke
bundel, geschreven met tederheid, humor en vakmanschap. Warm aanbevolen!
De man die ophield te
bestaan, Ingmar Heytze, Uitgeverij Podium, 2015, ISBN 0978 90 5759 698 8