Als onheilspellende titel kan dit
wel tellen? Dit duoboek trekt aan door zijn aantrekkelijk omslagontwerp van
Mark Heuveling naar een tekening van Sofie Jonckers. De dag dat alles anders werd is ingedeeld in vier perioden tussen
2011 en 2014. Bij hoofdpersonage Berthy wordt het Guillain-Barré Syndroom
vastgesteld; een aandoening waarbij het lichaam het eigen immuunsysteem
aanvalt. Bij lezing wordt de lezer eraan herinnerd hoe geluk enkel kan gevonden
worden in een goede basisgezondheid. Als we de ervaringen van Berthy lezen
wordt al vlug duidelijk dat we het materialisme als onbenullig moeten gaan
beschouwen. Stabergh & Jonckers schreven een positief boek over een zeer
zwaar moment in het leven van een mens. De revalidatie is niet van de poes bij
GBS. We leren wat revalideren eigenlijk inhoudt. Afwisselend schrijven Berthy
en partner Freddy hun impressies, emoties en herinneringen neer in een poging om
de algemene toestand voor henzelf en de mensen rondom hen te verbeteren. De
ziekte eist een tol in de relationele communicatie over en weer. Ze blijven
echter niet bij de pakken zitten, integendeel zelfs. Freddy begint met zijn
eerste observaties neer te schrijven en Berthy zal volgen. Freddy wordt als het
ware de medische geschiedschrijver. De begripsinhoud van woorden als ‘wachten’
en ‘afwachten’ krijgen in dit verhaal een heel andere invulling. De
beschrijving van het ziektebeeld en daaraan gekoppelde pijnervaringen worden
aangevuld met flashbacks doorheen een leven vol gezondheidsproblemen;
afgewisseld met reis- en jeugdherinneringen waarin een beeld wordt geschetst
van het Vlaanderen van toen. Daarbij komen ook oorlogsherinneringen aan bod en
zelfs hedendaagse geopolitieke analyses over de broeihaarden die enkel de
vluchtelingenproblematiek verergeren. De
dag dat alles anders werd, is dus zeker geen hospitaalromannetje geworden.
Geen gejank en gesnotter-werkje. De auteurs geven de lezer filosofische overwegingen
mee over hoe zieke mensen zich gedragen. Ze leren ons dat revalidatie naast
gedreven professionals ook van de patiënt erg veel inspanning en wilskracht
vergt. Ze ondervinden, zien en bevestigen hoe de appreciatie voor
verpleegkundigen beter moet. Ze stellen zich moedig op en maken hun mening over
het establishment duidelijk.
[…] Verpleging is zonder twijfel één van de zwaarste beroepen en toch
is er geen loon naar werk. Bovendien wordt het werk steeds zwaarder omdat men
het takenpakket maar blijft uitbreiden. […] Ministers en ‘aanverwanten’ hebben
nauwelijks voeling hebben met de werkvloer. Ze leven als het ware in een cocon
en beseffen niet eens dat al de vergoedingen en extraatjes helemaal niet in
verhouding zijn met de prestaties. Door hun partijpolitieke spelletjes,
electorale berekeningen en vooral ‘het met zichzelf bezig zijn’ ontgaat hen
datgene wat écht belangrijk is, namelijk het stellen van prioriteiten. […]
Berthy vindt doorheen het hele
ziekteproces de innerlijke kracht om haar rotsblok de heuvel op te duwen. Ze
maakt door die ingesteldheid atletische vorderingen. Stabergh en Jonckers
schreven een moedig boek dat nog jarenlang zijn authenticiteit zal bewaren. Het
reikt ook een zorgende hand uit naar toekomstige patiënten…
De dag dat alles anders werd, Stabergh & Jonckers, Uitgeverij Aspekt, 2014,
ISBN 97-894-6153-529-0